Vào những ngày đầu tháng 1-2009, có mặt ở đền Và (thôn Vân Gia, xã Trung Hưng, thị xã Sơn Tây, TP Hà Nội), chúng tôi đã chứng kiến cảnh di sản quý về lịch sử, kiến trúc và cảnh quan này biến thành một đại công trường xây dựng.
- Cách Hà Nội khoảng 50km về phía tây, lại nằm ở gần làng Việt cổ Đường Lâm, hệ thống khu du lịch di tích liên quan đến núi Ba Vì, thành cổ Sơn Tây, vì thế đền Và là một địa chỉ tín ngưỡng, một thắng cảnh nổi tiếng xứ Đoài, thủ đô và cả nước. Lễ hội ở đền Và vào rằm tháng giêng hằng năm - với nghi thức đánh cá thờ trên sông Tích, rước long ngai của “tam vị Đức Thánh Tản” qua sông Hồng sang đền Dội (tỉnh Vĩnh Phúc) - mang tầm vóc quốc gia.