Ashui.com

Nổi tiếng là một trong những kỳ quan của thế giới, mỗi năm thu hút hàng triệu du khách, nhưng Venice hiện phải đối mặt liên tiếp với những vấn đề đe dọa "nhấn chìm" thành phố nổi này.

Vấn đề ngập lụt của Venice thì ai cũng biết: mỗi năm nước dâng ngập các đường phố nổi tiếng, tàn phá các tòa nhà lịch sử và hủy hoại các tác phẩm nghệ thuật vô giá. Nhưng Venice còn phải đối mặt với những vấn đề khác, như suy giảm dân số hay việc khách thăm quan không ngừng ùn ùn kéo đến khiến người dân địa phương cảm thấy không thể tiếp tục duy trì cuộc sống ở đây.

Những bức ảnh có nội dung thể hiện một Venice "thật" - khác hẳn với những tấm bưu thiếp "long lanh" vốn đã quen thuộc với du khách - đang được trưng bày hai năm một lần như một phần nghệ thuật đương đại của thành phố. Loạt ảnh này là đóng góp đặc biệt của các nghệ sỹ đương đại, và doanh số thu được sử dụng để gây quỹ "Venice in Peril" (tạm dịch: Venice lâm nguy).

• Ảnh bên: Một bức ảnh trong triển lãm "Real Venice" (Venice thật)

Quỹ từ thiện có trụ sở ở Anh này đã bắt tay vào dự án Venice từ sau thảm họa lũ lụt năm 1966, giúp khôi phục các tòa nhà bị hư hại, các tác phẩm nghệ thuật, và hiện đang tiến hành nghiên cứu các vấn đề về mực nước dâng, du lịch và dân số.

Vấn đề dân số suy giảm

Quỹ "Venice in Peril" cho biết, ngày nào cũng có đến 60.000 du khách đến thăm thành phố, gấp đôi số dân địa phương tại đây. Con số này có thể cao hơn nữa trong các lễ hội văn hóa lớn được tổ chức hai năm một lần, và trong dịp liên hoan phim nổi tiếng tại đây.

"Sẽ không còn người dân địa phương, không còn văn hóa, cũng không còn phong cách sống của Venice nữa, và thành phố bây giờ mỗi ngày một giống bảo tàng", ông Matteo Secchi, người phát ngôn của một nhóm biểu tình Venessia.com, lo lắng.

Secchi và các thành viên đang đấu tranh để duy trì dân số của Venice, vốn ngày càng giảm nhanh chóng từ năm 1951 (khi đó là dưới 175.000). Năm 2009, khi dân số Venice ước tính đã giảm xuống dưới 60.000 người, Secchi và những người dân địa phương khác đã tổ chức một đám tang tượng trưng cho thành phố mà họ cảm thấy đã chết.

Tuy nhiên, Secchi (vốn là chủ một khách sạn) không đổ tội cho du khách; ông nhận thức được thành phố cần du khách để tồn tại. Ông và những người ủng hộ đang vận động Thị trưởng thành phố Venice đa dạng hóa các ngành công nghiệp tại thành phố này, chứ không chỉ dừng ở du lịch, để cư dân địa phương không phải vào đất liền kiếm việc.

• Ảnh bên: "Đám tang" cho Venice do Secchi và những người dân địa phương tổ chức năm 2009

Vấn đề về các doanh nghiệp lớn

Secchi cho rằng Venice đang "bị các doanh nghiệp lớn tấn công". Ông chỉ về phía những tấm bảng quảng cáo che lấp tòa nhà lịch sử đang được cải tạo, về phía những con tàu du lịch chạy trong thành phố, những ngôi nhà được các tập đoàn mua lại và để trống không sử dụng.

Phương diện thương mại ngày càng trở nên bành trướng tại Venice. Điều này đã thúc đẩy các thành viên của Venessia.com tiến hành cuộc biểu tình "Chào mừng đến Veniceland" vào năm 2010. Họ hóa trang thành nhân vật hoạt hình diễu hành khắp Venice, thể hiện sự châm biếm khi thấy quê hương của mình bị "Disney hóa".

Michele Zanella, nhân viên Cục Thống kê Thành phố Venice, thừa nhận rằng tình trạng suy giảm dân số Venice là "một vấn đề chắc chắn", và có thể còn giảm mạnh hơn trong thập kỷ tới.

Ông thừa nhận, Venice không phải là một thành phố hấp dẫn với giới trẻ, và ở đây phần lớn là người già. Ông cũng đồng tình rằng một trong những vấn đề mà người dân địa phương phải đối mặt là giá nhà đất quá cao, và ngành du lịch - vốn là ngành kinh doanh chủ yếu - càng làm cho vấn đề tồi tệ thêm.

Vấn đề tài chính

Nhà khoa học môi trường, và là một cư dân của Venice, bà Jane da Mosto cho rằng, vấn đề của thành phố với du lịch có thể được quản lý tốt hơn. Bà tin rằng, nguồn thuế cơ bản thu được từ du lịch có thể giúp thành phố gây dựng quỹ hỗ trợ bảo tồn các tòa nhà lịch sử. Nguồn tiền đó ngày càng khan hiếm trong những năm gần đây.

• Ảnh bên: Venice luôn phải đối mặt với vấn đề ngập nước 

Phần lớn nguồn tiền từ chính phủ Italy cho thành phố Venice đã được chi tiêu vào dự án phòng chống lụt gây tranh cãi MOSE có giá trị hàng tỉ đô la. Dự án này vốn là một trong những khoản đầu tư lớn chưa từng có của Ý, với hi vọng sẽ giúp ngăn chặn thủy triều ngoài biển tràn vào thành phố.

Niềm hi vọng của Venice

Trước thực tế những kiến trúc tuyệt mỹ đang bị đe dọa, dân số ngày càng giảm, người ta có thể dễ dàng buông xuôi với ý nghĩ Venice sẽ trở thành một di tích chết. Nhưng da Mosto, một cư dân sinh sống tại đây hơn 50 năm cùng 4 người con, không bao giờ chấp nhận quan điểm ảm đạm này.

Bà cho rằng các vấn đề của Venice chỉ là mô hình thu nhỏ của những ảnh hưởng đang đe dọa nhiều thành phố khác trên toàn thế giới, và rằng "nếu người ta khắc phục được ở Venice, họ sẽ khắc phục được ở mọi nơi khác". 

Trong khi đó, ông Zanella từ Cục Thống kê cho biết, dẫu Venice gặp phải rất nhiều vấn đề, ông vẫn thấy đây là một thành phố đang trải qua những thay đổi quan trọng để tiến lên, hơn là một thành phố đang chịu đựng cái chết đau đớn. Ông lạc quan cho biết, những buổi triển lãm văn hóa đã và đang làm thành phố sống động hơn. Zanella vẫn đầy tin tưởng: "Những người Venice còn lại là những người vô cùng kiên cường, thông minh và năng động. Và bây giờ không phải là quá muộn để cứu Venice, và những người con của thành phố".

Như Nguyệt (theo Laura Allsop / CNN)