New Space Arts Foundation - Không gian mới trong ngôi làng cổ ở Huế

New Space Arts Foundation (NSAF), một không gian sáng tác mỹ thuật dành cho anh em văn hoá văn nghệ trong nước khi đến Huế, từ vài năm nay đã trở thành một "thương hiệu" của một cặp anh em hoạ sĩ sinh đôi Lê Ngọc Thanh và Lê Đức Hải.

Các cửa mở ra với ánh sáng trời, không gian cây xanh thân thiện bao quanh… tất cả biến nơi đây trở nên một không gian rất tốt cho sự đọc, thẩm thấu tri thức!

Ngay lối vào sân vườn NSAF là một chiếc xe lam cũ nát vốn là đồ phế thải được biến thành chất liệu trang trí độc đáo qua bàn tay của các hoạ sĩ trẻ.

Nằm trong khuôn viên 600m2 trong ngôi làng cổ Lại Thế cách trung tâm phố xá Huế khoảng 3km men dọc bờ sông Hương thơ mộng, NSAF là một "tổ ấm" tuyệt vời được Thanh và Hải chắt chiu ý tưởng và nỗ lực tự thân vận động để xây dựng nên. Đây là mô hình vừa độc đáo vì xưa nay chẳng mấy ai... thừa hơi sức xây nhà chỉ để hỗ trợ đồng nghiệp đến lưu trú sáng tác, và cũng vì thế, việc làm này vừa mang tính tương tác hiệu quả giữa hai chủ nhân với khách mỹ thuật, với mục đích chung phải có chỗ để "làm mà chơi – chơi mà làm".

"Tổ ấm" nằm nổi bật với cổng vào đỏ rực phủ dây leo, lối vào rải sỏi dẫn vào khu sân vườn rợp cây ăn trái soi bóng hồ cá xanh biếc. Không gian NSAF được chia làm hai căn nhà, một nhà thư viện nằm men theo lối vào bên tay phải và phần không gian sống đẹp đẽ ngay trước mặt. Thiết kế mộc mà mạnh mẽ với kết cấu đá tổ ong, ximăng thô kết hợp với ngói, gỗ và trang trí nhấn nhá đây kia với tranh sơn dầu, tượng gỗ, bình chậu gốm thô, gợi không khí vừa cũ lắng sâu rất Huế và bay bổng rất "nghệ" (artistic)! Ngẫu hứng bay bổng nhưng lại ngăn nắp, cũng là điều hiếm thấy ở những ngôi nhà sáng tác của dân nghệ sĩ, đặc biệt là hoạ sĩ. NSAF có được điều này, bởi với cá tính quyết liệt có phần dữ dội của hai chủ nhân sinh đôi tác động lên không gian nội thất, mỗi sự sắp xếp kiểu "mở" lại mang tính tuân thủ khá cực đoan: ứng dụng, thân thiện, phóng khoáng, và cụ thể từ chuyện nhỏ nhất là phải có không gian để hít thở, để cảm nhận và thẩm thấu cảm xúc.

Kiến trúc thân thiện, cởi mở, mà ấn tượng đầu tiên là sự bình yên, trong lành đến từ thiên nhiên.

Ảnh bên: Bếp được đặt ngay trước sân nhà thông ra vườn cây, thuận tiện nấu nướng không bị khói, mùi bay vào nhà trong lúc đang sáng tác. Nội thất tầng trệt rất giản đơn nhằm dành phục vụ chính cho không khí sáng tạo và giao lưu.

Phần không gian sinh hoạt chính của ngôi nhà rộng khoảng 90m2 được thiết kế giật cấp thành hai tầng. Tầng trệt là nơi các nghệ sĩ sáng tác, giao lưu, tổ chức hội thảo. Tầng trên là nơi nghỉ ngơi của các hoạ sĩ trẻ đến lưu trú sáng tác. Cùng với các tiện nghi sinh hoạt cơ bản trang bị khá đầy đủ, cơ ngơi này đã thoả mãn hài hoà giữa thẩm mỹ thiết kế và không gian sinh hoạt giao lưu với các hình thái đặc sắc từ dân gian (tranh làng Sình) đến mỹ thuật đương đại. Đây cũng là nơi ghé chân và nghỉ lại của một số nghệ sĩ nước ngoài như Mỹ, Pháp, Anh, Đức, Úc, Hàn Quốc... muốn đến Huế để sáng tác, trao đổi nghệ thuật, đặc biệt gần đây đã có các nghệ sĩ Hàn Quốc đến đây giao lưu nhiệm trú theo chương trình trao đổi văn hoá Hive Camp ký giữa NSAF và trung tâm nghệ thuật Hàn Quốc.

Không gian riêng được thiết kế với hệ thống bình phong linh hoạt… là nơi đáp ứng hầu hết các nhu cầu thiết yếu mà một nghệ sĩ tới lưu trú cần phải có.

Tầng trên là nơi trú ngụ dành cho các bạn bè nghệ sĩ. Không gian này chiếm trọn tầng gác thứ hai. Với sàn gỗ, chăn nệm cá nhân, tường đá, cửa sổ mở ra vườn cây; máy điều hoà, internet, hai cầu thang: một chung, một riêng biệt, không gian riêng được thiết kế với hệ thống bình phong linh hoạt… sẽ là nơi đáp ứng hầu hết các nhu cầu thiết yếu mà một nghệ sĩ nhiệm trú cần phải có.

Các mảng tường để thô hoặc quét sơn phết ngẫu hứng làm chỗ treo tranh ảnh khi hoàn tất. Đây là một thiết kế pha trộn ngẫu hứng với mô hình ngôi nhà ba gian xưa cũ với một chút hoài niệm phong cách kiến trúc thuộc địa, biểu hiện ở các bức tường đá và một lò sưởi như một nụ cười giữa những kệ sách và các bình gốm xưa, tượng gỗ trang trí.