Ashui.com

Bài thuyết trình "Illegal Architecture" (tạm dịch: Kiến trúc bất hợp pháp) là thành quả từ cuộc triển lãm "Illegal Architecture" được tổ chức năm 2011. Giáo sư Ching-yueh Roan nghiên cứu hiệu ứng đô thị của kiến trúc thường được xem là bất hợp pháp tại Đài Loan. Cuộc triển lãm này cũng có sự tham gia của KTS. Wang Su (Hangzhou, Trung Quốc) và KTS. Ying-chun Hsieh (Nantou, Đài Loan) tham gia giới thiệu các công trình tác phẩm kiến trúc theo cách bất hợp pháp tại khu vực trung tâm thành phố Đài Bắc.  

"Chúng ta luôn có những không gian cơi nới phương ngang và phương đứng xung quanh các tòa nhà chung cư, những căn nhà và cộng đồng cư dân xây dựng bất hợp pháp tại một số khu vực như Treasure Hill hay Amis cạnh dòng sông Xindian, các căn nhà tổ chim, các miếu đền và ngay cả hình thức kiến trúc di động giống như các rạp hát di động trên đường phố hay các sạp chợ đêm của Đài Loan. Một lớp kiến trúc bất hợp pháp phổ biến rộng rãi và ăn sâu vào nền văn hóa và diện mạo đô thị Đài Loan, đến mức chúng ta có thể nói nó là một thành phố khác, một lớp song song hoạt động phía trên thành phố Đài Bắc. 

Vấn đề là cái văn hóa đang phát triển này là một loại hình kiến trúc tự làm và được xem là bất hợp pháp khi có sự hiện diện của chính quyền thành phố. Các vật thể linh hoạt, di động, dễ dàng được điều chỉnh và thay đổi này luôn là những cấu trúc đô thị của cư dân nay đây mai đó. Chính quyền thành phố là vật thể ra đời sau này. Kiến trúc bất hợp pháp là một tên gọi mới đại diện cho quyền công dân được thể hiện mình thông qua kiến trúc. 

Những cư dân nay đây mai đó này không cần kiến trúc sư, bản thân họ đã là kiến trúc sư. Họ có nhiều phương tiện và sáng tạo hơn là các kiến trúc sư "chính thống" vốn bị ảnh hưởng bởi giáo trình đại học, lĩnh vực công trình xây dựng, luật pháp và quy chuẩn xây dựng. Chính quyền thành phố muốn xóa bỏ tất cả những gì được xây dựng từ bản năng tự nhiên của con người. Điều này có nghĩa là kiến trúc "bất hợp pháp" và các vườn cây "bất hợp pháp" tại khu vực đô thị thay vì các ngôi nhà tự xây dựng và tự nuôi trồng. Thành phố công nghiệp là một cỗ máy được thiết kế nhằm điều chỉnh cuộc sống con người. Kiến trúc bất hợp pháp thực ra gần gũi với thiên nhiên, bao gồm bản năng con người, và vì thế chống lại bất kỳ hình thức kiểm soát nào." 

• Tham khảo thêm thông tin Triển lãm "Illegal Architecture": http://architizer.com/projects/illegal-architecture/ và Công trình Bug Dome by WEAK!: http://www.dezeen.com/2009/12/14/bug-dome-by-weak/
• Đại học RMIT: Hội thảo chuyên đề của kiến trúc sư CY Roan 

Linh Quang