Ashui.com

Nhận lời mời của Bộ môn Kiến trúc Dân dụng thuộc Khoa Kiến trúc và Quy hoạch (Trường Đại học Xây dựng), KTS Peter Stutchbury nhân chuyến công tác ở Hà Nội đã đến trường Đại học Xây dựng chiều ngày 25/10/2016 và có bài giảng chủ đề “Xã hội, Cộng đồng và Cuộc sống – Những thay đổi trong 40 năm qua” cho giảng viên và sinh viên trong Khoa.

KTS Peter Stutchbury (ảnh: William Staffeld / AAP) 

KTS Peter Stutchbury tốt nghiệp đại học Newcastle (Úc) ngành kiến trúc năm 1978 và bắt đầu hành nghề năm 1981. Sau hơn 10 năm, ông đã thành lập văn phòng thiết kế mang tên mình, với chỉ 14 thành viên song đã từng tham gia rất nhiều dự án thiết kế và cuộc thi ý tưởng trong và ngoài nước. Các con số sau đã phần nào nói lên sự thành công của cả nhóm thiết kế cũng như cá nhân KTS Peter Stutchbury: 20 lần lọt vào vòng chung khảo các cuộc thi kiến trúc lớn, với 8 lần đạt giải nhất và 2 lần đứng thứ nhì, 30 cuộc triển lãm các tác phẩm kiến trúc khắp thế giới và 60 giải thưởng các loại, trong đó có những giải thưởng sáng giá như giải thưởng Kiến trúc sư có thành tích nổi bật của Hội Kiến trúc sư Hoàng gia Anh (RIBA) và giải thưởng Kiến trúc Quốc gia Úc. 

Bên cạnh công tác thiết kế, ông còn tham gia đào tạo ngành kiến trúc tại Đại học Newcastle (Úc) và một số trường quốc tế, từng là giáo sư thỉnh giảng cùng với một KTS người Úc lừng danh khác là Glenn Murcutt. 

KTS Peter Stutchbury đã thử nghiệm nhiều loại hình công trình, song lĩnh vực mà ông chuyên sâu và được biết đến nhiều nhất là nhà ở, với rất nhiều mẫu thiết kế độc đáo, dựa trên việc nghiên cứu địa hình, lựa chọn giải pháp kết cấu cùng vật liệu phù hợp. Land house, Light house, Edge house, Wall house, Invisible house, … là những ví dụ tiêu biểu, đã được KTS lần lượt giới thiệu. 

Invisible House

Wall House

Phần đầu bài thuyết trình, diễn giả nêu bật tầm quan trọng của yếu tố ngoại cảnh và phông nền mà trong đó một công trình kiến trúc hiện diện. Địa hình, thời tiết – khí hậu và văn hóa bản địa là ba yếu tố có ảnh hưởng rất lớn đến giải pháp thiết kế công trình kiến trúc, bên cạnh ý đồ sáng tác của kiến trúc sư.

Phần sau, diễn giả đi vào phân tích một số công trình kiến trúc chọn lọc, ngoài công trình Trường bắn cung phục vụ Thế vận hội Sydney 2000 là nhà công cộng duy nhất được đưa vào làm ví dụ minh họa, các trường hợp còn lại đều là nhà ở, với nhiều hình thức đa dạng, được quy định bởi yếu tố địa hình, khí hậu và văn hóa đặc trưng cho mỗi nơi, nên rất khác biệt. Có những ngôi nhà nằm trên thảo nguyên, có những ngôi nhà ở trong rừng, lại có những ngôi nhà cheo leo trên các mỏm đá. Có những công trình bằng bê tông, bằng gỗ và bằng các chất liệu độc đáo như vải bạt.

Kiến trúc sư đã khéo léo lồng ghép những câu chuyện “hậu trường” hoặc “bên lề” công tác thiết kế như một sự chia sẻ chân tình để người nghe hiểu thêm được bối cảnh ra đời của công trình và sự quyết định giải pháp kiến trúc cũng như kết cấu của kiến trúc sư trong từng trường hợp cụ thể.

KTS Peter Stutchbury đã cho thấy sự tinh tế của mình khi lựa chọn hình khối và vật liệu cho công trình, vì muốn khai thác được các yếu tố như sự tiện nghi, điểm nhìn, hiệu ứng màu sắc, ánh sáng và bóng đổ cho không gian bên trong. Các đường cắt xẻ khối được thêm vào đúng chỗ dựa trên phân tích địa thế giúp đạt được tầm nhìn đẹp nhiều nhất có thể ra không gian bên ngoài. Vật liệu, đôi khi tự bản thân cũng là những kết cấu hiệu quả đến bất ngờ, qua chi tiết diện mái của một khoang để máy bay. Ngoài ra, giải pháp kiến trúc môi trường cũng là một điểm nhấn trong bài trình bày, rất đơn giản song lại đem hiệu quả thú vị như một bề mặt nước xung quanh hoặc trên mái nhà vừa làm mát công trình vừa là tấm gương phản chiếu bầu trời xanh. Việc đưa thiên nhiên vào sát không gian ở cũng là triết lý thiết kế rất đáng chú ý, bên cạnh quan điểm thiết kế dự phòng cho thế hệ tương lai. Những tiến bộ về công nghệ, điều kiện xã hội có những khác biệt theo thời gian cùng với sự chuyển biến về nhận thức của cộng đồng trong 40 năm qua đã góp phần tạo nên những thay đổi đáng kể trong bức tranh kiến trúc. Các tác phẩm của KTS Peter Stutchbury đã chứng tỏ khá rõ điều đó. 

Bài thuyết trình của KTS chỉ trong vòng 90 phút song đã cung cấp rất nhiều thông tin, diễn đạt được rất nhiều ý tưởng và thực sự truyền cảm hứng cho người nghe, đặc biệt là đối với sinh viên – những kiến trúc sư tương lai đang miệt mài học tập vì ngày mai lập nghiệp. Các hoạt động vừa mang tính chất học thuật vừa mang tính chất nghề nghiệp như thế này sẽ còn được tổ chức vì sinh viên – đối tượng trung tâm của quá trình đào tạo tại Khoa Kiến trúc và Quy hoạch nói riêng và Trường Đại học Xây dựng nói chung. 

KTS Peter Stutchbury cùng thầy trò trường đại học Xây dựng, 27/10/2016 

TS.KTS Nguyễn Quang Minh - Bộ môn Kiến trúc Dân dụng, Đại học Xây dựng