Ashui.com

Theo UNESCO, Di sản thế giới được định nghĩa là "sự chỉ định các địa điểm trên Trái đất có giá trị phổ quát nổi bật đối với nhân loại, và như vậy, đã được ghi vào danh sách Di sản thế giới thì cần được bảo vệ để các thế hệ tương lai trân trọng và tận hưởng".

Hằng năm, các thành viên của UNESCO họp và đánh giá những địa điểm nào nên được thêm vào danh sách Di sản thế giới. Năm ngoái, cuộc họp thường niên không diễn ra do dịch Covid-19, vì vậy năm nay, có nhiều sự bổ sung mới vào danh sách, từ các thành phố ở châu Âu, phong cảnh vùng mỏ, đến đường sắt xuyên Iran… Có nhiều điểm chung của các Di sản thế giới mới là đáng xem và đáng được bảo vệ cho tương lai.

Dưới đây là danh sách những di sản mới được bổ sung trong hai năm 2020/2021, theo thứ tự do UNESCO công bố.

1. Arslantepe Mound, Thổ Nhĩ Kỳ

Những bức tượng tại lối vào đồi Arslantepe Mound, Thổ Nhĩ Kỳ. (Nguồn: travelawaits.com)

Nằm ở thành phố Malatya, miền Đông Thổ Nhĩ Kỳ, Arslantepe hay còn gọi là Lion Mound là một ngọn đồi khảo cổ có niên đại khoảng 8.000 năm. Đây là một trong những địa điểm tôn giáo và dân cư sinh sống sớm nhất của Thổ Nhĩ Kỳ. Malatya nằm trong khu vực quan trọng về mặt lịch sử, nơi có thể tìm thấy cung điện đầu tiên của thế giới và di tích của hệ thống nhà nước đầu tiên.

2. As-Salt, Jordan

Thị trấn Salt ở Jordan. (Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Cách thủ đô Amman của Jordan khoảng 30 km, thị trấn Salt được mệnh danh “điểm đến của lòng khoan dung và hiếu khách”. Là một trung tâm thương mại sầm uất, thị trấn nằm bên sườn đồi sở hữu khoảng 650 tòa nhà lịch sử quan trọng, thể hiện sự pha trộn giữa phong cách Tân nghệ thuật châu Âu và phong cách Tân thuộc địa. Sự phát triển không tách biệt của thành phố thể hiện sự khoan dung giữa người Hồi giáo và Cơ đốc giáo.

3. Khu phức hợp khảo cổ Chankillo, Peru

(Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Di tích tiền sử trên bờ biển trung tâm phía Bắc của Peru có niên đại 250-200 trước Công nguyên và được xem là khu phức hợp thiên văn lâu đời nhất ở châu Mỹ. Loạt 13 tháp đá được xây dựng trên sườn đồi giúp thông tin về bất kỳ ngày tháng nào, trong khi các nhà thiên văn học cũng có thể theo dõi chuyển động của Mặt trời trong suốt chu kỳ hằng năm của nó.

4. Thuộc địa của lòng nhân từ, Bỉ và Hà Lan

(Nguồn: travelawaits.com)

Năm 1818, những Thuộc địa của lòng nhân từ (Colonies of Benevolence) được thành lập tại Vương quốc Hà Lan, vào thời điểm đó vẫn thuộc Bỉ. Bốn thuộc địa bao gồm các trang trại, nhà thờ và nhà ở. Các gia đình nghèo, người lang thang, trẻ mồ côi và người ăn xin có thể chuyển đến những nơi này để làm việc và sinh sống. Các thuộc địa này nằm ở Frederiksoord, Wilhelminaoord, Veenhuizen (Hà Lan) và Wortel (Bỉ).

5. Ngọn hải đăng Cordouan, Le Verdon-Sur-Mer, Pháp

(Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Nằm ở cửa sông Gironde, trên bờ biển Đại Tây Dương của Pháp và không quá xa thành phố cảng Bordeaux, ngọn hải đăng này lần đầu tiên mở cửa vào năm 1611 và hiện là ngọn hải đăng lâu đời nhất tại Pháp vẫn còn hoạt động. Với chiều cao 68 mét (221 feet), đây là ngọn hải đăng cao thứ 10 trên thế giới và du khách có thể leo 301 bậc để lên tham quan đỉnh của ngọn hải đăng.

6. Cảnh quan văn hóa của Hawraman / Uramanat, Iran

(Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Điều đáng buồn là du khách không dễ dàng tiếp cận khu vực hẻo lánh trong vùng núi dọc theo biên giới Iran và Iraq. Địa danh bao gồm 12 ngôi làng nằm trên sườn núi, ghi dấu ấn rõ nét của những người bán du mục Hawrami vốn sinh sống từ khoảng năm 3000 trước Công nguyên. Sự thích nghi của người Hawrami và những cách thức sáng tạo trong việc sinh sống và canh tác ở vùng núi hiểm trở này thực sự đáng chú ý.

7. Dholavira, bang Gujarat, Ấn Độ

(Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Địa điểm khảo cổ Dholavira ở Thung lũng Indus đại diện cho nền văn hóa Harappan cổ đại, có niên đại từ năm 3.000–1.500 trước Công nguyên. Dholavira, tiếng địa phương gọi là Kotada, có nghĩa là "pháo đài lớn", trải rộng trên 100 mẫu Anh với thị trấn gần nhất là Bhuj, cách địa điểm này khoảng 150 dặm.

8. Biên thành La Mã

(Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Vùng núi thấp của Đức và Hà Lan, lưu vực sông Danube, gồm Đức, Áo, Slovakia, Hungary, Croatia, Serbia, Bulgaria và Romania. Đây là danh sách bao gồm nhiều quốc gia và nhiều địa điểm, về cơ bản bao gồm các biên giới quân sự của Đế chế La Mã trước đây, bao gồm các pháo đài, tháp, trại, bến cảng và đường xá, quân sự và dân sự. Chỉ riêng biên giới sông Danube đã trải dài 375 dặm và sẽ tạo nên một chuyến đi hoàn hảo cho những người đam mê lịch sử La Mã.

9. Khu khảo cổ tiền sử Jomon, Hokkaido, Nhật Bản

(Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Ở phía Bắc Nhật Bản, có một số địa điểm khảo cổ, các làng văn hóa được phục hồi, các triển lãm và bảo tàng về thời kỳ Jomon, một thời kỳ tiền sử kéo dài từ kỷ băng hà cuối cùng, khoảng 15.000 năm trước cho đến năm 300 sau Công nguyên. Đó là một khoảng thời gian chứa đầy các chi tiết lịch sử hấp dẫn cần được nghiên cứu và tham quan.

10. Đền Kakatiya Rudreshwara, bang Telangana, Ấn Độ

(Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Đền Rudreshwara, còn được gọi là Đền Ramappa, có tuổi đời 800 năm với đền chính thờ thần Shiva trong quần thể Kakatiya có tường bao quanh. Ngôi đền này được xây dựng bằng đá sa thạch từ năm 1213 và có lẽ là ngôi đền duy nhất ở Ấn Độ được biết đến với tên gọi của nghệ nhân điêu khắc (Ramappa).

Đền Rudreshwara nằm cách thành phố Hyderabad (bang Telangana) khoảng 125 dặm và là điểm đến thích hợp cho những người ngưỡng mộ kiến trúc rực rỡ.

11. Mathildenhöhe Darmstadt, Đức

(Nguồn: Bild)

Tại thành phố Darmstadt ở miền Trung Tây nước Đức có một tòa tháp trông giống như một bàn tay đang vươn lên, nơi có một không gian làm việc cho các nghệ sĩ theo trường phái Tân nghệ thuật vào cuối thế kỷ XVIII đến thế kỷ XIX. Không gian này, bao gồm nhiều tòa nhà theo phong cách Đức, không chỉ thu hút các nghệ sĩ và những người yêu thích kiến trúc, mà còn cho bạn một lý do chính đáng để đến thăm thành phố lịch sử Darmstadt, một "viên ngọc quý ẩn mình".

12. Thành phố Nice, Pháp

(Nguồn: Lonely Planet)

Thành phố ở vùng Riviera của Pháp này thực sự không cần phải giới thiệu, nhưng bạn có thể tự hỏi tại sao nó được chọn trong khi rất nhiều thành phố khác của Pháp cũng đẹp nhưng không có trong danh sách Di sản thế giới.

Theo UNESCO, Nice được chọn là “Thành phố nghỉ mát mùa đông của vùng Riviera”, “chứng kiến sự phát triển của khu nghỉ dưỡng khí hậu mùa Đông do khí hậu ôn hòa của thành phố và vị trí bên bờ biển ở chân núi Alps. Từ giữa thế kỷ XVIII, Nice đã thu hút ngày càng nhiều các gia đình quý tộc và thượng lưu, chủ yếu là người Anh, đến nghỉ đông ở đó”.

13. Những bức tranh tường thế kỷ XIV ở Padua, Italy

(Nguồn: travelawaits.com)

Những bức bích họa được thực hiện từ năm 1302 đến năm 1397 ở thành phố Padua đã được ghi danh là di sản thế giới thứ 58 của Italy. Có 8 khu phức hợp tôn giáo và thế tục, nơi lưu giữ, tuyển chọn các bức bích họa của nhiều nghệ sĩ. Nổi bật nhất là bích họa tại Nhà thờ Scrovegni của họa sĩ Giotto, một kiệt tác trong lịch sử hội họa ở Italy và châu Âu vào thế kỷ XIV, đánh dấu mốc khởi đầu cho sự phát triển của vẽ tranh tường.

14. Đại lộ Paseo Del Prado và công viên Retiro, Madrid, Tây Ban Nha

(Nguồn: Wikimedia)

UNESCO mô tả khu vực này của thủ đô Madrid như một cảnh quan của nghệ thuật và khoa học, một địa điểm không thể bỏ qua. Đại lộ Paseo del Prado rộng lớn, rợp bóng cây và công viên Retiro với 6 bảo tàng, trong đó có khu giải trí Museo Nacional del Prado nổi tiếng. Nơi đây thường được coi là khu phố cổ của nghệ thuật và khoa học.

15. Những bức tranh khắc đá gần Hồ Onega và Biển Trắng, Nga

(Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Trong những khu rừng và vùng hồ rải rác ở Tây Bắc nước Nga, không xa biên giới Phần Lan, là Hồ Onega và Biển Trắng với khoảng 4.500 bức tranh khắc đá. Những bức tranh này có tuổi đời khoảng 6.000–7.000 năm và chủ yếu mô tả động vật và người, cũng như cảnh săn bắn và chèo thuyền. Đến thăm vùng đất xa xôi này không phải là dễ dàng, nhưng có một vài tour du lịch khởi hành từ thành phố St.Petersburg.

16. Thành phố cảng Tuyền Châu ở Trung Quốc

Nhà thờ Hồi giáo Qingjing ở Tuyền Châu, Trung Quốc. (Nguồn: travelawaits.com)

Nằm trên vùng đồng bằng hẹp, dọc theo bờ biển của tỉnh Phúc Kiến, Tuyền Châu là nơi có Nhà thờ Hồi giáo Qingjing thế kỷ XI, một trong những nhà thờ Hồi giáo ra đời sớm nhất ở Trung Quốc. Những ngôi mộ Hồi giáo và một loạt di tích khảo cổ cho thấy tầm quan trọng của thành phố ven biển này như một trung tâm hàng hải dọc theo Con đường Tơ lụa trên biển từ thế kỷ X đến thế kỷ XIV.

17. Phong cảnh vùng mỏ Roșia Montană ở Romania

(Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Cảnh quan những vùng mỏ thường bị xấu đi do những hố sâu trên mặt đất. Ở mức đó nào đó, điều này cũng đúng với vùng mỏ Roșia Montană. Tuy nhiên, đây là kết quả của quá trình người La Mã đào mỏ tìm vàng, bằng cách sử dụng những công nghệ khiến cho con người hiện đại vẫn phải kinh ngạc. Đó là sự kết hợp giữa công nghệ khai thác La Mã nhập khẩu với các kỹ thuật phát triển tại địa phương, chưa từng được biết đến ở những nơi khác từ thời sơ khai. Vùng này nên được coi là một phần của bất kỳ chuyến du lịch nào tới vùng Balkans bắt đầu từ thủ đô Sofia của Romania.

18. Khu định cư và những xác ướp của nền văn hóa Chinchorro, Chile

Những ngôi mộ cổ thuộc nền văn hóa Chinchorro. (Nguồn: travelawaits.com)

Tại các vùng Arica và Parinacota ở phía Bắc Chile dọc theo sa mạc Atacama, nơi khô hạn nhất trên Trái đất, có ba địa điểm cùng nằm trong danh sách Di sản thế giới. Nơi đây ghi dấu của những người săn bắt hái lượm cư trú trong khu vực từ khoảng năm 5450 trước Công nguyên đến năm 890 trước Công nguyên với những bằng chứng khảo cổ học lâu đời nhất về việc ướp xác, liên quan đến các nghi lễ mai táng phức tạp của họ.

19. Các địa điểm ShUM ở Speyer, Worms và Mainz, Đức

Một địa điểm ShUM ở thành phố Mainz, Đức. (Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Các thành phố Mainz, Speyer và Worms của Đức đã được công nhận vai trò là trung tâm của văn hóa Do thái châu Âu trong thời Trung cổ và là nơi đầu tiên được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa Do thái ở Đức. Chúng được gọi chung là các địa điểm ShUM, theo tên thời Trung cổ trong tiếng Do thái. Các cấu trúc bao gồm giáo đường Do Thái, nhà tắm nghi lễ, nghĩa trang và trường học tôn giáo.

20. Nhà thờ Hồi giáo phong cách Sudan ở Bờ Biển Ngà

(Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Tám nhà thờ Hồi giáo nhỏ bằng gạch nung theo phong cách Sudan ở phía bắc Bờ Biển Ngà đã được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Các nhà thờ Hồi giáo xây bằng gạch bùn, trông khá thô sơ với các tháp nhọn, trong đó có một số có giá đỡ bằng gỗ tương tự như phong cách của các nhà thờ Hồi giáo ở Mali, có niên đại khoảng thế kỷ XIV.

21. Sítio Roberto Burle Marx, Rio De Janeiro, Brazil

(Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Theo UNESCO, địa điểm này là một tác phẩm nghệ thuật sống động. Được kiến trúc sư cảnh quan và nghệ sĩ Roberto Burle Marx phát triển hơn 40 năm qua, nơi đây là một khu vườn tuyệt đẹp ở khu phía Tây của thành phố Rio de Janeiro. Với khoảng 3.500 loài thực vật nhiệt đới và cận nhiệt đới được nuôi trồng, đây là khu vườn nhiệt đới hiện đại đầu tiên.

22. Những thị trấn spa tuyệt vời của châu Âu

Quang cảnh spa Colonnade ở Cộng hòa Czech. (Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Các thị trấn spa tuyệt vời của Áo, Bỉ, Cộng hòa Czech, Pháp, Đức, Italy, Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland đã được công nhận chung về giá trị lịch sử, kiến trúc, sức khỏe, du lịch và văn hóa spa. Từ Nhà tắm La Mã ở Bath (Anh), đến Vichy (Pháp), những thị trấn xinh đẹp này đều xứng đáng là điểm đến của du khách.

23. Những hàng hiên ở Bologna, Italy

(Nguồn: italymagazine.com)

Có điều gì tuyệt vời hơn việc đi bộ trên những vỉa hè rợp bóng mát, dưới những mái hiên được sơn màu và những hàng cột? Thành phố Bologna xinh đẹp có gần 40 dặm với những mái hiên này, không chỉ tạo nên những lối đi râm mát và mặt tiền cửa hàng, mà còn làm tăng thêm vẻ đẹp tổng thể của thành phố Đông Bắc nước Italy.

24. Cảnh quan đá phiến ở vùng Tây Bắc xứ Wales, Vương quốc Anh

Những khu mỏ ở vùng Snowdon. (Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Các khu mỏ và mỏ đá phiến cũ không nhất thiết phải lung linh, nhưng chúng nằm ở vùng Snowdon xinh đẹp của xứ Wales và thể hiện được một di sản văn hóa và công nghiệp đã định hình một quốc gia vốn được coi là “mái nhà của thế giới thế kỷ XIX”.

25. Công trình của kỹ sư Eladio Dieste: Nhà thờ Atlántida, Uruguay

Nhà thờ Atlántida. (Nguồn: archleague.org)

Cách thủ đô Montevideo của Uruguay 45 km về phía Tây là nhà thờ Atlántida, công trình của kiến trúc sư Eladio Dieste (1917–2000). Nhà thờ được làm từ gạch vào những năm 1960, với những đường nét uyển chuyển và vẻ đẹp tối giản. Đặc biệt, tháp chuông của nhà thờ này là một công trình kiến trúc thật lạ mắt, với một cầu thang không có lan can mà hoàn toàn mở.

26. Công trình của Jože Plečnik, Ljubljana, Slovenia

Một công trình của kiến trúc sư Jože Plečnik.

Kiến trúc sư Jože Plečnik đã định hình thành phố Ljubljana theo đúng nghĩa đen với kiến trúc của mình. Từ những cây cầu, bảo tàng, nhà thờ và các tòa nhà công cộng, tất cả đều được xây dựng từ Thế chiến I đến Thế chiến II. UNESCO công nhận các công trình của ông là “Thiết kế đô thị lấy con người làm trung tâm”.

27. Đường đường sắt xuyên Iran

(Nguồn: financialtribute.com)

Đường sắt xuyên Iran được xây dựng từ năm 1927 đến năm 1938, băng qua hai dãy núi và nối Biển Caspi với Vịnh Ba Tư. Với vô số đường hầm và cầu cạn, tuyến đường sắt băng qua một địa hình đẹp trải dài tới 865 dặm, khiến nó trở thành trải nghiệm không thể bỏ qua đối với bất kỳ ai đam mê đường sắt.

28. Khu văn hóa Himā, Saudi Arabia

(Nguồn: News.cn)

Khi Saudi Arabia mở cửa du lịch, Khu văn hóa Hima là một trong những điểm tham quan không thể thiếu khi đến thăm đất nước rộng lớn này. Là một trong những khu phức hợp nghệ thuật đá có quy mô lớn nhất thế giới, khu vự ở miền núi phía Tây Nam của đất nước Arab này trưng bày bộ sưu tập đáng kinh ngạc các hình ảnh nghệ thuật trên đá từ hàng ngàn năm trước.

29. Quần đảo phía Nam của Nhật Bản

Phong cảnh tại một hòn đảo phía Nam của Nhật Bản. (Nguồn: Steppes Travel)

Bốn hòn đảo trải dài dọc Biển Hoa Đông và Biển Philippines có thể là nơi khó đặt chân tới, nhưng đó chính là lý do khiến chúng rất đặc biệt. Đảo Amami-Oshima, đảo Tokunoshima, phần phía Bắc của đảo Okinawa và đảo Iriomote cho thấy sự đa dạng sinh học với nhiều loài động thực vật đặc hữu trong một môi trường sống đa dạng có diện tích khoảng 42.698 mẫu Anh.

30. Rừng mưa nhiệt đới và đầm lầy Colchic, Georgia

Rừng mưa nhiệt đới ở Georgia.

Trên một dải đất dài 50 dặm dọc theo Biển Đen, có một hệ sinh thái độc đáo bao gồm rừng nhiệt đới và đất ngập nước, những nơi này đều là nơi cư trú của nhiều loài động thực vật có nguy cơ tuyệt chủng cần được bảo vệ. Georgia được biết đến với những cảnh quan đa dạng và là một lựa chọn tuyệt vời cho những chuyến đi bộ xuyên rừng.

31. Bãi bồi thủy triều Getbol, Hàn Quốc

Những bãi bồi Getbol ở Hàn Quốc. (Nguồn: visitkorea.org)

Trải dài dọc theo phía Nam và Tây Nam của Hàn Quốc, những bãi bồi thủy triều rộng lớn này là nơi sinh sống của khoảng 2.150 loài động thực vật, trong đó 22 loài đang bị đe dọa hoặc sắp bị đe dọa tuyệt chủng. Con người hầu như không thể tiếp cận những bãi bồi thủy triều này, nơi cư ngụ yêu thích của các loài chim nước di cư và chim bản địa.

32. Vườn quốc gia Ivindo, Gabon

(Nguồn: UNESCO World Heritage Centre)

Ivindo là một công viên quốc gia bao gồm khoảng 300.000 mẫu đất rừng mưa rải rác với nhiều sông, hồ và thác nước. Khu vực này nằm trên đường xích đạo của Tây Phi và là một kho báu tự nhiên, nơi sinh sống của các loài voi rừng cực kỳ nguy cấp, các loài tinh tinh đang bị đe dọa, khỉ đột, báo hoa mai, nhiều loài vẹt và rất nhiều loài cá nước ngọt đặc hữu. Điểm đến rất xa xôi nhưng ngoạn mục này chỉ có thể đến được bằng đường sắt xuyên Gabon.

33. Khu phức hợp rừng Kaeng Krachan, Thái Lan

(Nguồn: thetripgoeson)

Khu phức hợp rừng Kaeng Krachan nằm dọc theo dãy núi Tenasserim trong vùng sinh thái gần biên giới Thái Lan và Myanmar. Là khu rừng nhiệt đới xanh tốt quanh năm, đây là môi trường sống quan trọng của các loài động vật đặc hữu và có nguy cơ tuyệt chủng, từ cá sấu Xiêm đến chó hoang châu Á.

Trung Hiếu

(Báo Thế giới và Việt Nam)