Ashui.com

Năm 2011, có 2 thành phố cùng đảm nhiệm vai trò là Thủ đô Văn hóa châu Âu, một là thành phố Tallinn của Estonia và hai là thành phố Turku của Phần Lan. Trong khi Tallinn nổi bật ở truyền thống lịch sử thì Turku sẽ tạo nên một chương trình “liên ngành” khác thường mà trọng tâm là văn hóa Phần Lan.

Thành phố cổ Turku được thành lập từ năm 1229. Với phương châm: “Văn hóa làm cho bạn tốt hơn”, trong năm 2011 này, thành phố sẽ tổ chức 155 dự án văn hóa. Điểm đặc biệt là các dự án này đều nhằm minh chứng rằng văn hóa sẽ có tác động tích cực tới sức khỏe tinh thần và thể xác con người. Chẳng hạn như bác sĩ sẽ “kê đơn” cho các bệnh nhân của mình bằng việc phát cho họ vé xem các sự kiện văn hóa. Đây được xem là một phần trong chương trình điều trị của họ cho các bệnh nhân trong năm 2011.

Đáng chú ý nữa là vở nhạc kịch Hair, với dàn diễn viên là những người tuổi trung niên chưa hề có trải nghiệm sân khấu. Vở nhạc kịch này nhằm khẳng định mối quan hệ hữu cơ giữa sức khoẻ và văn hóa. Huyết áp của các nghệ sĩ trình diễn và những chỉ số sức khỏe khác sẽ được nghiên cứu một cách có hệ thống trong quá trình diễn tập. Các màn trình diễn sẽ góp phần đưa đến những kết luận về mối quan hệ giữa những nỗ lực sáng tạo và sức khỏe thể xác. Bà Saara Malila, người phát ngôn của các chương trình năm 2011 của Turku, cho biết: “Chúng tôi có nhiều dự án nhỏ liên quan đến các bệnh viện hay các cơ sở dành cho người tàn tật và tụ hội mọi người với nhau”.

155 dự án nói trên đã được tuyển chọn từ hơn 1.000 đề xuất được đưa ra trong cuộc phát động hồi năm 2008. Trong số các dự án được tuyển chọn có hơn 15 dự án nhấn đến sự kết giao giữa khoa học và hoạt động văn hóa. Trong đó phải kể đến triển lãm Fire! Fire (Lửa). Triển lãm này thể hiện mối quan hệ giữa lửa với lịch sử của Turku – thành phố đã từng bị lửa thiêu trụi hồi năm 1827. Một serie sự kiện khác mang tên 876 bóng tối, trong đó thể hiện những vấn đề như bóng tối là gì, chúng ta hiểu về nó như thế nào và chúng ta xử lý nó ra sao?

Hay dự án mang tên Thị trường Đen cho Kiến thức bổ ích và Kiến thức không bổ ích cũng là một sự tiếp cận mang tính hàn lâm tới văn hóa. Tại 50 chiếc bàn được kê ở “thị trường kiến thức”, các nhà khoa học, nghệ sĩ, nghệ nhân và triết gia truyền đạt kiến thức của mình cho các vị khách tham dự.

Phần lớn trong số kinh phí 50 triệu euro (66 triệu USD) sẽ được dành cho các chương trình văn hóa mang tính truyền thống hơn, như các màn trình diễn múa và sân khấu cùng các triển lãm. Đặc biêt cuộc triển lãm ảnh đương đại kéo dài 1 năm mang tên Alice ở xứ sở thần tiên với những bức ảnh pha trộn giữa thế giới thực và ảo.

Phần Lan còn có truyền thống kể chuyện và truyền thống đó sẽ được nêu bật với liên hoan Nordic Voices. Liên hoan sẽ quy tụ nhiều người kể chuyện khắp châu Âu, họ sẽ kể cả truyện cổ và hiện đại. Bà Saara Malila, người đại diện của liên hoan này cho biết: “Chúng tôi muốn nâng cao tầm quan trọng của kể chuyện trong một thế hệ mới - thế hệ trưởng thành trong thời đại của các phương tiện thông tin đại chúng và Internet. Ở Phần Lan trước đây, trong những đêm tối mùa Đông chẳng có trò tiêu khiển gì nhiều nên mọi người thường tụ lại và kể chuyện”.

Việt Lâm