Sau 2 năm thực hiện các dự án nhà thu nhập thấp (TNT), cả người dân và chủ đầu tư đã mệt mỏi, do bị mắc cạn với những chính sách ưu đãi trên giấy của Nhà nước.

Chỉ đạt 1% kế hoạch

Khi phát động chương trình làm nhà ở TNT năm 2009, Bộ Xây dựng kỳ vọng sẽ đáp ứng được một phần nhu cầu nhà ở cho người dân nội thành. Cụ thể, giai đoạn 2009 - 2015 có 189 dự án, quy mô: 166.390 căn hộ, đáp ứng khoảng 700.000 người. Riêng trong hai năm 2009-2010, các doanh nghiệp đã đăng ký 150 dự án, quy mô xây dựng 5.659.740m2 sàn, số vốn đầu tư 22.738 tỷ đồng, hoàn thành 152.372 căn hộ, đáp ứng 640.000 người...

Đến nay, Bộ Xây dựng vẫn không tổng kết được chương trình bởi mới có 39 dự án (chỉ đạt 26% so với dự kiến) được khởi công xây dựng, với tổng mức đầu tư khoảng 3.878 tỷ đồng, tổng diện tích sàn là 785.500m2 đáp ứng khoảng 66.900 người TNT. Đặc biệt, trong số 39 dự án này, hiện mới có 1.714 căn hộ hoàn thành, đáp ứng khoảng 6.800 người, chỉ đạt... 1% so với kế hoạch.

• Ảnh bên: Bán giá 6 triệu đồng/m2, cộng khuyến mãi nội thất, xe máy nhưng dự án nhà TNT tại Huế của Vicoland vẫn khó bán

Riêng tại Hà Nội, chỉ một dự án nhà TNT Ngô Thì Nhậm được đưa vào sử dụng từ tháng 4-2011 với 328 căn. Còn 4 dự án đang triển khai là: Kiến Hưng (Hà Đông), Sài Đồng (Long Biên), Đại Mỗ (Từ Liêm), Đặng Xá (Gia Lâm) với tổng số 3.300 căn hộ.

Ông Trần Văn Can - Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng số 5 (Handico 5) - chủ đầu tư nhà TNT cho biết: “Trong tổng số 420 căn nhà TNT tại Sài Đồng của Cty chúng tôi, đến nay chỉ có 100 khách hàng đóng tiền. Hiện công trình đã xây được đến tầng 9/17 tầng, nhưng mới chỉ thu được từ khách hàng khoảng 80 tỷ đồng, trong khi chúng tôi đã bỏ ra đầu tư 100 tỷ”. Nay thiếu vốn, doanh nghiệp thi công cầm chừng.

Rơi vào hoàn cảnh tương tự, Cty Cổ phần Xây dựng số 3 (Handico 3) - chủ đầu tư 2 tòa nhà TNT tại Sài Đồng cũng đang mắc kẹt hàng chục tỷ đã đầu tư vì chỉ có 260/420 hồ sơ đăng ký mua, nhưng chỉ có một nửa trong số đó đóng tiền.

“Theo tiến độ đóng tiền thì xây thô đến tầng 5 là thu tiền giai đoạn 2 nhưng nay chúng tôi đã xây đến tầng 8 mà chỉ có vài hộ dân đến đóng tiền giai đoạn 2. Chúng tôi bắt đầu triển khai bán hơn 200 căn hộ còn lại, nếu tình hình không khả quan thì số tiền đọng lại tại dự án cũng lên đến trăm tỷ” - ông Trần Văn Nguyên - Phó Giám đốc Handico 3, nói.

Là đơn vị đi đầu trong việc làm nhà TNT nhưng Cty Cổ phần Tập đoàn Xây dựng và Phát triển nhà Vicoland cũng đang lâm cảnh khó khăn với hàng loạt dự án nhà TNT tại các tỉnh miền Trung. Mặc dù triển khai dự án nhà TNT ở Đà Nẵng từ khá sớm nhưng đến nay Cty mới chỉ bàn giao được 300 căn trên tổng số 1.000 căn hộ, vì không được vay vốn ưu đãi.

Tại dự án TNT ở Huế cũng do Vicoland làm chủ đầu tư, đã xây xong phần thô nhưng nay mới chỉ bán được 100/356 căn, dù giá bán chỉ 6 triệu đồng/m2. “Chúng tôi bị đọng vốn cả trăm tỷ tại các dự án nhà TNT. Vừa rồi Cty đưa ra chương trình khuyến mãi nội thất, xe máy khi mua căn hộ tại Huế nhưng vẫn khó bán”, ông Trần Xuân Hiền - Phó Tổng Giám đốc Vicoland cho biết.

Doanh nghiệp tự bơi

Khi các chính sách ưu đãi của Nhà nước không được thực hiện đầy đủ như: Miễn thuế (thu nhập doanh nghiệp, thuế VAT), vay vốn ưu đãi... khiến nhiều DN phải tự thân vận động, mày mò tìm cách gỡ khó cho mình.

Ông Trần Xuân Hiền, cho biết: “Chính sách đưa ra doanh nghiệp nào cũng hào hứng làm nhưng cơ quan chức năng liên quan lại không thực hiện theo đúng những gì đề ra nên doanh nghiệp không đủ sức theo. Chúng tôi đã phải tự huy động vốn từ nhiều nguồn để triển khai dự án, nhưng nay vẫn rất khó khăn”.

Theo ông Hiền, dự án nhà TNT tại Đà Nẵng, DN đã phải tự tìm vốn từ phía Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) thông qua một tổ chức tín dụng hỗ trợ 70 tỷ cho 250 khách hàng với lãi suất 11,8%/năm.

“Với hơn 500 căn chậm tiến độ bàn giao cho khách hàng tại Đà Nẵng, DN cố gắng hỗ trợ mỗi gia đình 1,2 triệu/tháng tiền thuê nhà và chúng tôi cố gắng bàn giao cho khách hàng trước tết. Còn tại Huế, thời gian tới, nhà TNT vẫn không có khách mua, Cty tiếp tục hỗ trợ khách hàng đóng một nửa tiền và số còn lại cho trả dần sau khi nhận nhà” - ông Hiền nói.

Đại diện một doanh nghiệp làm nhà TNT ở Hà Nội cho rằng, nếu không bán được và số khách hàng ít ỏi còn lại chậm đóng tiền thì chắc doanh nghiệp chỉ còn cách dừng dự án, xin trả lại cho thành phố.

Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Lê Anh Dũng - Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Thừa Thiên - Huế cho hay, vừa rồi UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế họp để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp làm nhà TNT nhưng về cơ bản cũng chưa có biện pháp nào khả thi. Thành phố cũng đã tính đến phương án cho DN vay vốn từ Quỹ phát triển nhà của tỉnh nhưng số vốn chỉ khoảng 10% (30 tỷ) mà chia đều cho các DN làm nhà TNT trên địa bàn thì mỗi DN không được là bao.

Khó khăn nhất của DN là không tiếp cận được nguồn vốn ưu đãi khiến DN không thể triển khai dự án theo đúng chương trình. Về việc mở rộng đối tượng mua nhà cũng tính đến nhưng mức thu nhập của người dân ở Huế không cao, và một phần do phong tục tập quán chưa có thói quen ở nhà chung cư khiến DN không bán được hàng. 

Ngọc Mai 

[ Chuyên đề: Nhà ở xã hội ]