Ashui.com

Như chúng ta đã biết, bên cạnh những mặt tích cực, ô tô cũng là một trong những nguyên nhân gây ra của các vấn đề nghiêm trọng liên quan đến môi trường, xã hội trong thành phố hiện đại. 

Dân số đô thị ở hầu hết khắp nơi trên thế giới đều tăng nhanh, điều này dẫn đến sự ùn tắc giao thông ngày càng trầm trọng. Vấn đề bức xúc nhất của xe ô tô trong đô thị là bãi đậu xe, đặc biệt là tại các trung tâm thành phố. Sự trì trệ trong di chuyển quá lâu do quá trình ùn tắc giao thông đã gây ra nhiều tổn thất về cả kinh tế lẫn tinh thần cho cộng đồng và xã hội. Sự ùn tắc nghiêm trọng bởi ô tô là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm không khí, góp phần làm trầm trọng thêm sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu.  

Hình ảnh của Hamburg trong 20 năm tới – đô thị không có xe ô tô

Xuất phát từ những ý nghĩ đó, các nhà quy hoạch đô thị và thiết kế tại Hamburg, Đức đã và đang tiến hành triển khai dự án “Quy hoạch Mạng lưới Xanh” nhằm mục đích loại bỏ sự phụ thuộc vào ô tô trong thành phố trong vòng 20 năm tới. Dự án giúp chuyển đổi đô thị thành một loại đô thị tích hợp mà trong tương lai các thành phố lớn khác trên thế giới có thể học tập. 

“Quy hoạch Mạng lưới Xanh” của Hamburg sẽ tạo ra cho cộng đồng đi bộ và xe đạp những con đường mang tính thẩm mỹ, an toàn và tiện lợi sử dụng. Đó là mạng lưới kết nối với các khu vực cây xanh hiện có của thành phố với hệ thống đường không cho phép các loại xe ô tô hoạt động. Quy hoạch này sẽ được phát triển trong 15-20 năm tới, có sự kết nối với các khu vực như công viên, sân chơi, vườn cây, nghĩa trang... Mạng lưới này cho phép cộng đồng và du khách có thể di chuyển xung quanh thành phố hoàn toàn bằng xe đạp hoặc đi bộ. Mạng lưới sẽ chiếm tới 40% diện tích các khu đô thị.

“Quy hoạch Mạng lưới Xanh” của Hamburg 

Trong trường hợp của Hamburg, hơn 60 năm qua nhiệt độ trung bình của thành phố đã tăng 9°C. Mực nước biển đã tăng 20 cm và các chuyên gia dự kiến sẽ tăng thêm 30 cm vào năm 2100. Quy hoạch đô thị không có xe ô tô được đề xuất để giảm lượng khí thải carbon dioxide, mở rộng hành lang không gian xanh nhằm làm giảm bớt hiện tượng thiên tai lũ lụt và bão táp.

“Quy hoạch Mạng lưới Xanh” này còn nhằm mục đích cải thiện sức khỏe nói chung của cộng đồng cư dân thành phố. Theo Angelika Fritsch - phát ngôn viên của thành phố Hamburg giải thích: Dự án tạo điều kiện cho mọi người cơ hội để đi bộ, tham gia thể thao như bơi lội hoặc cùng nhau tham gia thưởng thức những buổi dã ngoại để có thể chiêm nghiệm cuộc sống thanh bình với thiên nhiên và động vật hoang dã ngay trong thành phố. Và điều đó sẽ làm giảm sự cần thiết phải sử dụng xe ô tô để đi ra ngoài thành phố vào cuối tuần, từ đó giảm ô nhiễm đô thị, sức khỏe cộng đồng được cải thiện.

Hình ảnh thủ đô thanh bình của Brussels qua các góc phố nhỏ

Dự án này là một phần của một xu hướng phát triển, đặc biệt là ở châu Âu, xu hướng tạo ra mạng lưới xe đạp rộng khắp cả toàn thành phố, kết nối giữa trung tâm với khu vực ngoại ô. Brussels, thủ đô và thành phố lớn nhất của Bỉ và một trong những thành phố đông đúc nhất châu Âu, hiện cũng đang dự tính về một thủ đô không có xe ô tô.

Quy hoạch của Brussels là biến trục trung tâm của thành phố thành một khu vực chỉ dành cho người đi bộ và xe đạp, chuyển đại lộ bốn làn xe ô tô và một chuỗi hành lang quảng trường thành một dải các con phố dài với hàng loạt các cửa hàng và quán cà phê phục vụ cho người đi dạo.

Hình ảnh thường thấy trên các con phố của Copenhagen

Thủ đô Đan Mạch là Copenhagen đã bắt đầu triển khai thực hiện một quy hoạch đầy tham vọng với một quyết tâm xây dựng 26 làn xe mở rộng chỉ dành cho xe đạp như một phần của mục tiêu của thành phố trở thành thủ đô carbon trung tính vào năm 2050.

Copenhagen đã đầu tư 20-25% ngân sách cho đường bộ vào cơ sở hạ tầng dành cho xe đạp. Có khoảng 35.000 điểm đỗ không gian dành cho xe đạp dọc theo đường bộ, tăng sự tiện lợi và giảm những rắc rối của việc đậu xe. Trong khi đó, chính sách loại bỏ bãi đậu xe ô tô của thành phố từ 2-3% mỗi năm được thực hiện trong nhiều thập kỷ.

Khánh Phương 

• Hà Nội trước sự lựa chọn: Đường phố dành cho con người hay ôtô? 
• Đường phố dành cho con người hay cho ô tô?