Ashui.com

“Luật Đất đai cần phải sửa đổi theo hướng chi tiết, đơn giản, dễ áp dụng để tiến tới xóa bỏ “thị trường ngầm” đất đai” – ông Trần Ngọc Quang, Tổng thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam nhấn mạnh khi trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp. 

Ông Trần Ngọc Quang cho rằng, minh bạch căn cứ giao đất và cho thuê đất nói riêng, thị trường bất động sản nói chung là một đòi hỏi bức thiết của xã hội từ nhiều năm nay. Do đó, chúng tôi rất ủng hộ kiến nghị của VCCI lên Chính phủ và UB thường vụ Quốc hội sửa đổi một số điều của Luật Đất đai 2013. Hệ thống pháp luật về đất đai cần phải được sửa đổi thật chi tiết để có càng ít văn bản dưới luật hướng dẫn càng tốt.  

VCCI cho rằng, Luật Đất đai cần sửa đổi theo hướng minh bạch căn cứ giao đất và cho thuê đất để hạn chế tình trạng mập mờ, lách luật. Ông có ý kiến thế nào về kiến nghị này?

Ông Trần Ngọc Quang (ảnh bên): - Căn cứ giao đất và cho thuê đất (Điều 52, Luật Đất đai) chưa đủ chi tiết. Điều này sẽ tạo kẽ hở cho lợi ích nhóm hay nói cách khác là tham nhũng. Một DN đi được “cửa sau” thì sẽ có nhiều DN tìm đến “cửa sau”. DN sẽ không cạnh tranh nhau bằng năng lực, bằng trí tuệ sáng tạo mà bằng những tiêu chí đi ngược lại đạo đức, chuẩn mực kinh doanh. 

Tại Điều 58, Luật Đất đai quy định về “Điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư”. Theo VCCI, đây là những vấn đề quan trọng cần quy định cụ thể trong luật. Quan điểm của ông? 

- Theo kiến nghị của VCCI, không nên có những tiêu chí định tính như: “có khả năng tài chính”… Đặc biệt, Luật cần bổ sung những loại hình khác như bán đấu giá, đấu thầu quyền sử dụng đất trong các trường hợp được giao, cho thuê đất.

Trước tiên phải khẳng định rằng, muốn xóa bỏ thị trường ngầm thì cách tốt nhất là đấu giá, đấu thầu một cách công khai minh bạch. Nhà nước chỉ nên chỉ định thầu những dự án đặc thù như liên quan đến an ninh, quốc phòng, an sinh xã hội đặc biệt… Còn lại, các dự án giao đất, cho thuê đất kể cả chuyển đổi mục đích sự dụng đều phải đấu giá, đấu thầu.

Điều kiện về giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất mà thiếu đầy đủ, mập mờ thì sẽ còn xin – cho, sẽ còn tham nhũng. Mọi người từ cán bộ quan chức, DN đến người dân đều biết đến việc “chạy” dự án, nhưng làm gì có bằng chứng. Sự thật hiển nhiên này cứ “nhởn nhơ” tồn tại năm này qua năm khác, thế hệ doanh nhân này, đến thế hệ doanh nhân khác, thế hệ công chức này đến thế hệ công chức khác… Nếu cứ như vậy thì đến bao giờ chúng ta mới có một đôi ngũ doanh nhân thực sự chuyên nghiệp, cạnh tranh được với các nước trong khu vực.

Chúng ta vẫn thường thấy những khẩu hiệu “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”. Nhưng pháp luật mà không rõ ràng, còn nhiều quy định định tính tạo cơ chế xin – cho thì còn có chỗ cho tham nhũng phát triển. 

Theo Luật Đất đai hiện hành chia đất đai làm 3 nhóm đất theo mục đích sử dụng, với trên 19 loại đất khác nhau. Hầu như không có quốc gia nào phân loại nhiều loại đất như vậy. Theo ông, việc phân loại đất cần thực hiện ra sao để dễ quản lý và tạo thuận lợi cho DN?

- Luật pháp của Việt Nam cũng cần phải cập nhật các quy định và cách quản lý tiên tiến trên thế giới. Với 19 loại đất khác nhau được quy định trong luật như hiện nay là quá phức tạp. Mục đích của luật là phải dễ áp dụng và thuận lợi trong quản lý. Gom dần các loại đất lại sẽ dễ quản lý hơn, nhưng cùng với đó thì đẩy mạnh đấu thầu, đấu giá sẽ giúp thị trường minh bạch hơn.

Ít loại đất không chỉ tạo điều kiện cho DN mà ngay cơ quan quản lý nhà nước cũng thuận lợi trong quản lý. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải tôn trọng quy luật giá cả thị trường. Đất của ai quản lý thì cũng phải theo giá của thị trường. Đây là một nguyên tắc giúp thị trường minh bạch.

Tuy nhiên, vấn đề lớn hiện nay còn nằm ở con người. Nếu muốn thị trường minh bạch, thủ tục hành chính đơn giản thì bộ máy hành chính phải do những cán bộ mẫn cán, liêm chính. Đứng ở góc độ DN, ông kỳ vọng thế nào vào một Chính phủ liêm chính như quyết tâm mà Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đang định hướng xây dựng?

- Cộng đồng DN ủng hộ chủ trương của Thủ tướng và Chính phủ, Doanh nghiệp mong muốn tiến trình cải cách sớm thực hiện trên thực tế. Vấn đề mà DN lo ngại nhiều nhất thời gian qua chính là bộ máy hành chính phải được tổ chức và hoạt động hiệu quả hơn, đạo đức, kỷ luật khi thực thi công vụ của cán bộ công chức phải được cải thiện mạnh mẽ sao cho không còn điều kiện, không dám nhũng nhiễu người dân và DN.

Để làm được điều này, pháp luật phải rõ ràng, chế tài xử phạt cán bộ công chức không hoàn thành nhiệm vụ, nhũng nhiễu DN và người dân phải nghiêm minh. Thời gian gần đây, nhiều địa phương đã để người dân và DN đánh giá và bình chọn cán bộ công chức. Chính phủ cần nhân rộng và làm thật chặt việc đánh giá này. Những người bị người dân và DN đánh giá thấp cần phải loại ra khỏi bộ máy hành chính. Làm được như vậy là thực hiện được điều mà Bác Hồ đã dạy là Cán bộ công chức phải là công bộc của nhân dân và người dân mới thực sự làm chủ. Đây cũng chính là một giải pháp quan trọng giúp chính sách pháp luật sớm đi vào cuộc sống. 

VCCI kiến nghị Luật Đất đai cần sửa đổi theo hướng minh bạch căn cứ giao đất và cho thuê đất để hạn chế tình trạng mập mờ, lách luật. / Ảnh chụp tại Mỹ Đình, Hà Nội. (Ảnh: Quốc Tuấn) 

Bá Tú thực hiện 
(Diễn đàn Doanh nghiệp)