Ashui.com

Nhà Tổ Mối (Termitary House) được xây dựng ở thành phố Đà Nẵng. Khí hậu nơi đây có sự chênh lệch nhiệt độ khá lớn vào mùa nóng và mùa mưa, cũng như chịu ảnh hưởng của các cơn bão nhiệt đới hằng năm. Đà Nẵng còn có khu di tích Mỹ Sơn nổi tiếng, là khu thánh địa quan trọng nhất của vương quốc cổ Chăm Pa trong suốt nhiều thế kỷ (từ thế kỷ IV đến tận cuối thế kỷ XV).

Lấy cảm hứng từ khả năng làm tổ đặc biệt của loài mối thường bắt gặp ở địa phương, ngôi nhà được thiết kế với một không gian chung lớn kết nối các khu chức năng khác như nơi tiếp khách, phòng ngủ, bếp, bàn ăn… ở xung quanh. Các không gian này được kết nối với nhau và có sự chuyển tiếp nhẹ nhàng bằng những hành lang, những vách ngăn làm bằng các viên gạch nung được sắp xếp xen kẽ tạo nên những lỗ thông gió và cho ánh sáng xuyên. Các bức tường xây bằng gạch nung với các lỗ trống xen kẽ để tạo nên sự riêng tư cần thiết cho những không gian như phòng ngủ, phòng thờ,... nhưng cũng cho phép các thành viên trong gia đình có thể thấy nhau thấp thoáng và có thể trò chuyện với nhau.

Công trình sử dụng vật liệu chính là gạch nung, một loại vật liệu truyền thống được sản xuất phổ biến ở địa phương và làm gợi nhớ đến các quần thể tháp Chăm huyền bí. Các tấm sàn được đúc bằng bê tông trần, nền nhà sử dụng vật liệu quen thuộc là đá mài. Tất cả đồ nội thất được đóng bằng gỗ được sử dụng lại từ mái của ngôi nhà cũ. Điều này làm cho tổng chi phí xây dựng thực tế của công trình được tiết kiệm đáng kể.

Tường nhà được xây hoàn toàn bằng gạch nung làm cho công trình mát mẻ vào mùa hè cùng với khả năng giữ độ ẩm nhất định. Cách thiết kế vỏ bao che gồm hai lớp với tường gạch nung bên ngoài và khung nhôm kính bên trong tạo ra một khoảng trống như một lớp đệm ở hai đầu nhà, cũng như việc sắp xếp các khu phụ như nhà vệ sinh, kho nằm dọc chiều dài nhà với các lớp tường có tác dụng ngăn những luồng gió mạnh vào mùa bão, đồng thời nhờ độ chênh lệch mạnh về áp suất, gió theo các khoảng trống  ở hai đầu ngôi nhà đi thẳng lên các khoảng trống trên mái.

Với cách thiết kế tường gạch nung xếp xen kẽ tạo thành các lỗ trống, gió có thể nhẹ nhàng đi qua tất cả các vị trí khác nhau trong ngôi nhà, và ban đêm ánh sáng trăng cũng vào tận các không gian phòng ăn, phòng khách và bếp. Và tất nhiên mọi người sống trong ngôi nhà đều có thể nhìn thấy bầu trời trong khi ở bàn ăn hay trong lúc làm bếp và ngay cả lúc ngồi ở khu vực tiếp khách.

Những vệt nắng đi từ các lỗ trống trên mái đổ xuống bức tường sẽ làm các bức tường gạch nung  có màu đỏ tươi vào buổi sáng, buổi trưa và dần chuyển sang tím vào buổi chiều, trông rất thú vị.

Bức tường gạch nung bao phủ theo chiều dài công trình được điểm những viên gạch nhô ra có chủ đích tạo bóng đổ, điều này làm vẽ đẹp vốn có của từng viên gạch được thấy rõ về cả màu sắc và hình dáng của nó. Và gạch nung đã thoát khỏi lớp vữa xi măng dày 2cm vốn thường được tô trát lên nó.

Mái nhà là hệ thống dầm, sàn đảo ngược cho phép trồng cây xanh và các thành viên trong gia đình có thể lên trên này để hóng gió vào những ngày hè nóng bức.

Về đêm công trình trông như một chiếc đèn lồng khổng lồ với những đốm sáng nhỏ hắt ra từ các lỗ trống của bức tường ở hai đầu hồi và từ các bức tường ngăn giữa các phòng. Sân vườn cũ được trải sỏi và sắp đặt lại một số bụi cây đã có trước đây nhằm mục đích giữ lại được một số nét quen thuộc vốn có của ngôi nhà cũ. Có thể ở trong một không gian mới mà vẫn cảm nhận được một không gian quen thuộc của ngày xưa.

Tóm lại, tất cả các ý định thiết kế đều nhằm lấp đầy không gian bằng cây xanh, ánh sáng, thông gió tốt và tạo nên "không gian kết nối với môi trường tự nhiên bên ngoài" - nơi mọi người có thể thực sự cảm nhận được bầu không khí ngoài trời.

•    Địa điểm: 275/8 Trường Chinh, phường An Khê, quận Thanh Khê, TP. Đà Nẵng
•    Thiết kế kiến trúc: Tropical Space
•    Nhóm thiết kế: Nguyễn Hải Long, Phan Quang Vinh, Trần Thị Ngụ Ngôn, Trịnh Thanh Tú
•    Hoàn thành: 2014
•    Đơn vị thi công: Le Con
•    Diện tích khu đất: 190 m2
•    Diện tích xây dựng: 80 m2
•    Tổng sàn xây dựng: 140 m2
•    Số tầng cao: 01 trệt, 01 lửng và phần mái
•    Tổng chi phí: 550.000.000 VND
•    Photography: Hiroyuki Oki

KTS Trình Huy Long (theo Tropical Space, Archdaily)