Ủy ban Điều phối Môi trường Brazil (Ibama) vừa thông qua dự án xây dựng công trình thủy điện Belo Monte, với tổng vốn đầu tư lên tới 17 tỷ USD, trên dòng sông Xingu thuộc khu vực rừng rậm nhiệt đới Amazon. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lo ngại rằng dự án này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường.

Công trình thủy điện nói trên nằm tại bang Para ở miền Bắc Brazil, với tổng công suất ước tính 11.200MW, tương đương 11% sản lượng điện của Brazil. Khi đi vào hoạt động vào năm 2015, Belo Monte sẽ trở thành công trình thủy điện lớn thứ 3 trên thế giới, sau đập thủy điện Tam Hiệp của Trung Quốc và Itaipu của Paragoay và Brazil.

Tuy nhiên dự án này bị phản đối mạnh mẽ bởi những người dân địa phương và những tổ chức bảo vệ môi trường ở Brazil và các tổ chức cá nhân trên khắp thể giới. Các chuyên gia bảo vệ môi trường lo ngại đập chứa rộng 668 km2 của thủy điện Belo Monte sẽ làm ngập 400 km rừng, chiếm 0,01% diện tích rừng Amazon.

Một nhóm các nhà bảo vệ môi trường bao gồm Eletrobras, Odebrecht, Camargo Corrêa, và Andrade Gutierrez đã đưa ra một bảng đánh giá về tác động tiêu cực của thủy điện Belo Monte đối với môi trường, như thay đổi hệ thực vật, thay đổi chất lượng và hướng nước chảy khiến các loài cá phải thay đổi thói quen di cư.

Việc xây dựng thủy điện Belo Monte sẽ ảnh hưởng tới quần thể cá trên sông Xingu. Các nhà khoa học ước tính khoảng 600 loài cá, trong đó, nhiều loài cá chỉ có ở dòng sông này, sẽ bị đảo lộn về môi trường sống, khi đập thủy điện Belo Monte nắn dòng để tích nước. Điều này sẽ đe dọa khiến một số loài cá đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.

Bên cạnh đó, Viện nghiên cứu quốc gia về rừng Amazon cũng lo ngại việc xây dựng thủy điện Belo Monte có thể làm tăng hiệu ứng nhà kính. Theo tính toán của cơ quan này, trong 10 năm hoạt động đầu tiên, tổ hợp đập Belo Monte sẽ sinh ra khoảng 112 triệu tấn khi CO2 cùng với 0,783 triệu tấn CO2 sinh ra trong quá trình xây dựng đập thủy điện Belo Monte.

Ngoài ra, lòng hồ chứa của thủy điện Belo Monte cũng sẽ sinh ra một lượng lớn khí metan do hàng trăm km2 rừng bị ngậm dưới lòng thủy điện.