Ashui.com

Năm 2010 là năm thứ ba liên tiếp Đà Nẵng dẫn đầu cả nước về Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh. Tuy nhiên, ngày 9/6 vừa qua, ngay trên vạch về nhất, “nhà vô địch Đà Nẵng” mở một hội thảo để làm rõ việc một số tiêu chí quan trọng tụt hạng khá nhiều so với những năm 2008-2009.

Đó đều là những chỉ tiêu tụt hạng đáng giật mình: Đánh giá gia nhập thị trường; khả năng tiếp cận đất đai giảm sâu; tính minh bạch trong giải quyết các khó khăn của doanh nghiệp (DN), sự năng động của các cấp chính quyền...

DN cho rằng, các chi phí không chính thức và thời gian giải quyết các vấn đề của DN gần đây tăng lên hơn trước làm tăng chi phí đầu tư của DN khi vào Đà Nẵng làm ăn. 44% các DN được hỏi cho biết họ gặp khó khăn trong đăng ký kinh doanh, tìm mặt bằng sản xuất, các thủ tục thuê hoặc mua đất đai phức tạp.

Trong thực tế phía sau “nhà vô địch” còn rất nhiều vấn đề tồn tại. Các DN tỏ sự hài lòng về vấn đề đất đai ngày càng thấp là căn bệnh của hầu hết các thành phố có tốc độ phát triển nhanh.

Riêng ở Đà Nẵng, dư luận đang xôn xao về nhiều dự án “đất vàng” chạy vào tay một số DN không qua đấu thầu, với giá rẻ quá nhiều so với mặt bằng thị trường.

“Lệ làng” còn tồn tại, như DN muốn sử dụng đất thuận lợi phải nộp thêm tiền ủng hộ cho cuộc thi bắn pháo hoa và quỹ xây dựng bệnh viện ung thư. Và đây là một yếu tố không có lợi khi giới đầu tư so sánh về cạnh tranh giữa các DN và tính minh bạch của chính quyền.

Về sự ổn định trong sử dụng đất cho DN, Đà Nẵng đã từ vị trí thứ 26 (năm 2009) xuống thứ hạng 51 (năm 2010) trong 64 tỉnh thành, và sẽ tiếp tục tụt hạng nếu không cải cách công khai quy hoạch sử dụng đất, rà soát gấp và thu hồi đất các dự án không triển khai.

Sự hài lòng của DN về tính minh bạch khi tiếp cận thông tin về dự án, về thuế cũng ngày càng giảm. 76% DN cho biết cần phải có “mối quan hệ” mới tìm được thông tin qua tài liệu của thành phố.

Các chuyên gia của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cảnh báo, tỷ lệ cán bộ lãnh đạo của Đà Nẵng thụ động (trên 40%) chờ trung ương hướng dẫn thực hiện các văn bản chính sách thay vì chủ động tìm phương án cho chính sách đi vào thực tế, chứng tỏ bộ máy đang có dấu hiệu “lão hóa” ở nhiều cấp.

Một đoàn thể như Ủy ban Mặt trận cũng bị nêu đích danh đứng ngang với một số cơ quan khác về gây phiền hà cho DN trong các cuộc vận động đóng góp.

Hầu hết những chỉ số về PCI mà Đà Nẵng tụt hạng so với chính mình, hoặc so với các đơn vị xếp sau đều là “bệnh nan y” của bộ máy chính quyền cấp tỉnh, thành ở TP.HCM, Hà Nội, Bình Dương...

Điều này nói lên một điều, sự cải tiến bộ máy luôn phải sát thực tế hoạt động của môi trường đầu tư, sản xuất, kinh doanh.

Việc mổ xẻ để tìm nguyên nhân và rút kinh nghiệm về các chỉ số bị giảm điểm, tụt hạng ngay sau khi tiếp tục dẫn đầu năm thứ ba về xếp hạng năng lực cạnh tranh, chứng tỏ chính quyền Đà Nẵng thật sự cầu thị trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế.

Tuy thế, để đạt các chỉ số về năng lực cạnh tranh, rất nhiều việc khó làm. Thứ nhất là chống tham nhũng và có quy chế minh bạch về quy hoạch sử dụng đất dự án để các DN bình đẳng trong tiếp cận thông tin và sử dụng đất là vô cùng khó vì bị những nhóm lợi ích chi phối.

Thứ hai, năng lực cán bộ chưa đáp ứng tốt trong việc cung cấp các dịch vụ hỗ trợ DN và đang đối mặt với rào cản cố ý gây phiền hà để nhũng nhiễu.

Có DN đang rất muốn đến đầu tư làm ăn tại thị trường Đà Nẵng đã đặt câu hỏi: “Mức độ “bôi trơn” ở Đà Nẵng như thế nào?”. Đó là một câu hỏi thiết thực và cũng là khối u nhức nhối mà cấp chính quyền bất cứ địa phương nào cũng phải đối đầu.
 
Bích Hồng 

• Hiệu quả chi tiêu ngân sách nhìn từ Đà Nẵng