- Địa điểm: 1012 Đường HT25, Hiệp Thành, Quận 12, TPHCM
- Thiết kế : LAVA Vietnam
- Kiến trúc sư chủ trì: Đồng Viết Ngọc Bảo
- Nhóm thiết kế: Bùi Quang Khánh, Nguyễn Quốc Đoàn
- Chủ đầu tư: Quỹ Hỗ trợ Phát triển Cộng đồng Sống bền vững (Quỹ Sống)
- Điều phối dự án: Trần Đào Minh Nhật
- Đơn vị thi công: ULS
- Diện tích xây dựng : 1354 m2
- Hoàn thành: 2020
Nằm trong kế hoạch phát triển mảng xanh đô thị do Quỹ Hỗ trợ Phát triển Cộng đồng Sống bền vững (Quỹ Sống) thực hiện, Công viên Hạnh Phúc Xanh tại quận 12, TP. HCM là dự án khởi đầu cho hợp phần tăng mảng xanh đô thị hướng đến việc tạo dựng không gian xanh tại các thành phố. Dự án được Quỹ Sống phối hợp cùng thực hiện với công ty thiết kế kiến trúc LAVA – một trong những văn phòng thiết kế bền vững hàng đầu trên thế giới hiện có văn phòng tại Việt Nam.
Công viên khu phố 6, phường Hiệp Thành, Quận 12, TP. HCM tọa lạc tại vị trí trung tâm của một khu dân cư đông đúc. Với tình trạng xuống cấp trầm trọng và thiết kế cũ kỹ, công viên đã không còn đáp ứng được nhu cầu của người dân; diện tích mảng xanh bị phân mảnh tạo ra nhiều bất lợi trong việc tận dụng và phát triển mảng xanh.
Sau hơn 2 tháng khảo sát, tìm hiểu, đánh giá hiện trạng và thu thập thông tin nhu cầu của người dân từ các lứa tuổi khác nhau. Quỹ Sống và LAVA đã đề xuất ý tưởng xuyên suốt cho toàn bộ dự án đó chính là tối ưu các không gian chức năng nhằm tăng tối đa mảng xanh trả lại cho thiên nhiên mà vẫn hài hoài được nhu cầu thiết yếu của người dân.
Dự án được hình thành dựa trên nguồn quỹ do chính cộng đồng đóng góp. Do đó, giải pháp thiết kế thông minh, linh hoạt với nguồn kinh phí eo hẹp cũng chính là một trong những đề bài Quỹ Sống đặt ra cho LAVA.
Phương án cải tạo được hình thành dựa trên việc đánh giá thiết kế cũ và tận dụng các yếu tố sẵn có của để chuyển hóa thành một không gian mới, hiện đại mang hơi thở cuộc sống năng động của người dân nơi đây. Từ đó, công viên sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn của người dân khu phố 6 và vùng lân cận. Qua đó, truyền tải thông điệp cuộc sống bền vững mà Quỹ Sống muốn truyền tải đến người dân bằng chính cảm nhận, chính trải nghiệm của họ trong quá trình trước và sau khi cải tạo không gian xanh nơi đây.
Công viên được quy hoạch thành 3 khu riêng với đường đi dạo uốn lượn kết nối cả 3 khu vực : khu dưỡng sinh, khi thể thao đa môn tích hợp, Khu vui chơi thiếu nhi. Khu dưỡng sinh và khu vui chơi trẻ em là khu vực được tận dụng và phát triển từ thiết kế cũ.
Khu vui chơi trẻ em được bố trí 1 vòng tròn sắt với khả năng linh hoạt thay đổi các thiết bị một cách dễ dàng, nhanh chóng đồng thời cho phép tùy chỉnh trong tương lai tùy theo nhu cầu, sở thích của các bé. Cây trung tâm tán rộng có tác dụng tạo không xanh râm mát, giúp các bé có thể đến vui chơi ngay cả những trưa hè nóng bức.
Khu dưỡng sinh được trồng cỏ nhung với diện tích lớn, tại công viên chúng tôi khuyến khích người dân tiếp xúc trực tiếp với cỏ cây theo phương pháp trị liệu sinh thái Forest Bathing _ giúp giảm căng thẳng mệt mỏi hiệu quả khi được đắm mình trong không gian xanh mát.
Khu thể thao đa môn tích hợp tại vị trí trái tim của công viên. Theo khảo sát, nhu cầu sử dụng không gian này cho các hoạt động thể chất rất cao tuy nhiên phân bố rải rác tại các thời điểm khác nhau trong ngày và đồng thời có nhiều nhóm lứa tuổi thanh thiếu niên khác nhau.
Bên cạnh đó, An toàn của trẻ em là một trong những yếu tố quan trọng không kém được Quỹ Sống yêu cầu LAVA cân nhắc trong quá trình thiết kế.
Trong quá trình quan sát nhu cầu sử dụng, chúng tôi phát hiện một chi tiết khá thú vị, trẻ em tại khu phố rất thích đạp xe trong công viên, do đó, đường đi dạo trong công viên liên kết 3 khu vực được thiết kế với độ cong gắt nhằm giảm tốc độ của các bé một cách tự nhiên nhất để không làm ảnh hưởng đến các không gian khác đồng thời không làm mất đi niềm vui thơ trẻ được đạp xe trên chiếc xe con con của mình.
Mặt khác công viên tọa lạc tại vị trí đông đúc và góc ngã ba hướng trực diện vào công viên.Do đó, thiết kế đề xuất vị trí lối vào chính tại công viên lệch hướng so với vị trí ngã ba và bố trí hàng rào chắn kiên cố bằng bê tông để hạn chế tối đa các rủi ro có thể xảy ra.
Hệ thống đèn điện được thiết kế lại toàn bộ để đảm bảo ánh sáng cho các hoạt động vào ban đêm, Cây trồng trong công viên được lựa chọn kỹ lưỡng tạo ra không gian xanh mát nhưng không hạn chế tầm nhìn, quan sát của phụ huynh hướng về con em của mình trong quá trình vui chơi tại công viên; hạn chế tệ nạn hoặc các nguy hiểm tiềm ẩn.
Xa hơn mục đích cải tạo công viên, Quỹ Sống và LAVA cùng chia sẻ một mong mỏi đó là truyền tải thông điệp Sống bền Vững đến rộng rãi đến từng cá nhân trong xã hội, lan tỏa các giá trị tốt đẹp và sống hài hòa với thiên nhiên, từng bước nâng cao diện tích mảnh xanh trong đô thị. CHÚNG TÔI không đủ khả năng làm hiện thực hóa ước muốn về một thành phố xanh, nhưng chúng tôi tin CHÚNG TA có thể đạt được điều đó cùng nhau, cùng chung tay góp phần làm cho cuộc sống của chúng ta và xung quanh ta từ những không gian nhỏ nhất.
Phương pháp thực hiện dự án là: Chung tay, sự kết hợp giữa dự án – chính quyền – người dân – các tổ chức… cách tổ chức thực hiện để huy động tốt các nguồn lực và đạt hiệu quả cao nhất.
Bước 1 – Lắng nghe: Dự án lắng nghe ý kiến, nhu cầu của cư dân sống tại khu phố 6 để hiểu rõ nhu cầu vui chơi, sinh hoạt, khó khăn, rào cản nào mà người dân chưa chủ động cải tạo, xây dựng lại khuôn viên này theo nhu cầu đang có. Lắng nghe từ phía chính quyền địa phương để hiểu khó khăn về việc vận động, quản lý, ngân sách. Để từ đó cùng phối hợp với các bên đưa ra các gợi ý, đề xuất, kêu gọi ý tưởng cải tạo lại khuôn viên này – đây là lúc bắt đầu của việc Chung tay
Bước 2 – Thiết kế: Chúng tôi kêu gọi sự Chung tay từ các nguồn lực khác. Trong quá trình thiết kế chia ra là 2 giai đoạn: 1) KTS thiết kế dựa trên nhu cầu đã đi khảo sát => họp dân thuyết trình và lấy ý kiến => KTS điều chỉnh lại => Thuyết trình chốt thiết kế.
Bước 3 – Gây quỹ: Người dân địa phương góp phần đối ứng công sức, vật chất và hiện kim để cùng nhau cải tạo công viên với kinh phí 30%. . Dự án Hạnh Phúc Xanh gây quỹ từ cộng đồng thông qua mạng xã hội, chúng tôi nhận được đến hàng nghìn lượt chung tay. Ngoài ra, còn có các công ty, tổ chức, doanh nghiệp cùng tham gia chung tay với dự án này với kinh phí 70%.
Bước 4 – Xây dựng: Trong quá trình xây dựng, ngoài nhà thầu thực hiện thì có người dân tham gia ở các giai đoạn: chuẩn bị mặt bằng, trồng cây, trồng cỏ… góp sức để làm nên công viên trở nên tốt hơn.
Bước 5 – Quản lý: Sau khi hoàn thành, chúng tôi bàn giao công trình lại cho địa phương. Địa phương thành lập tổ quản lý là những người dân khu phố để chăm sóc cây, cỏ, dọn vệ sinh, kiểm tra định kỳ các trang thiết bị. Đoàn thanh niên hỗ trợ cắt cỏ định kỳ, sửa sang nếu công dụng cụ hư hỏng
Tác động của dự án: Đó chính là khi chúng tôi nhận được sự chung tay ủng hộ của đông đảo cộng đồng…
Về khả năng nhân rộng: Dự án với phương pháp làm Chung tay và mục đích tăng thêm mảng xanh cho đô thị. Chúng tôi tin rằng với hiệu quả dự án này, thì các tổ chức khác có thể học hỏi và làm theo. Ngoài ra, Quỹ Sống cũng đang thực hiện xây dựng Công viên Hạnh Phúc Xanh tại Hội An…
