- Địa điểm: Hà Nội
- Đơn vị thiết kế: NH+A architects
- Kiến trúc sư: Nguyễn Hoàng
- Diện tích : 33 m2
- Năm hoàn thành: 2020
- Ảnh: NH+A architects
Tốc độ đô thị hóa nhanh ở các nước đang phát triển, cụ thể là Việt Nam, đã dẫn tới những tác động đáng kể đến không gian đô thị nói chung và không gian sống cá nhân nói riêng. Hình thái nhà lô nhỏ và những con ngõ chật chội, tối tăm trước các ngôi nhà sinh ra như một điều tất yếu tại các thành phố lớn có mật độ dân cư đông đúc tại Việt Nam. Hơn nữa, các gia chủ thường muốn tối đa diện tích xây dựng và có xu hướng chọn giải pháp mặt tiền kín đáo để không gian riêng tư. Hậu quả là, các ngôi nhà thường không có không gian thư giãn ngoài trời và không gian sống không đủ ánh sáng tự nhiên, thông gió kém hiệu quả, ô nhiễm không khí và tiếng ồn… Ngôi nhà nằm trên một mảnh đất nhỏ có diện tích 33m2 với các nhược điểm gặp phải tương tự các dự án nhà lô khác. Chúng tôi hy vọng công trình là gợi ý về mô hình nhà ở diện tích nhỏ, chi phí vừa phải nhưng vẫn đảm bảo những không gian sống cần thiết đồng thời giải quyết được các vấn đề về riêng tư, vi khí hậu, cây xanh…
KHÔNG GIAN
Không gian ngôi nhà được hình thành với 2 lớp không gian chính : không gian trống phía ngoài và không gian chức năng ở trung tâm. Không gian trung tâm với chức năng là không gian sinh hoạt của gia đình. Không gian trống phía trước và sau với nhiệm vụ bảo vệ không gian ở trung tâm khỏi các tác động xấu từ thời tiết và môi trường, cũng như tăng tính riêng tư cho không gian bên trong; không gian này bao gồm các chức năng: sân để xe, ban công thư giãn, vườn trồng cây.
GIẢI PHÁP MẶT ĐỨNG
Muc tiêu của chúng tôi là đưa ra một giải pháp giảm thiểu tình trạng bê tông hóa mặt đứng đang diễn ra. Vỏ bao che của công trình về cơ bản gồm 2 lớp. Lớp 1 là lớp bao che rỗng ngoài cùng của công trình bao gồm hệ tường gạch lỗ và giàn cây leo. Nó có tác dụng che nắng, thông gió, chống ồn, tăng tính riêng tư, chống bức xạ nhiệt, chống phản xạ nhiệt vào môi trường xung quanh. Lớp 2 là lớp bao che đặc bên trong bao gồm hệ tường gạch đặc, vách kính, cửa sổ với tác dụng bảo vệ trực tiếp không gian sống, cho phép thông gió, lấy sáng, lấy view một cách chủ động. Tỉ lệ diện tích cây xanh bao phủ = 60 %.
VI KHÍ HẬU
Thông gió: Giải pháp thông gió với việc sử dụng gạch lỗ kết hợp giàn thép hở cho tường rào phía trước và sau công trình, đồng thời các không gian nội thất đều thiết kế cửa đón gió và cửa gió ra đối diện nhau. Ngoài ra chúng tôi đề xuất sử dụng quạt trần cho các không gian sinh hoạt chung. Do công trình gặp phải hạn chế về thông gió tự nhiên tương tự các công trình nhà lô nhỏ trong ngõ hẹp nên phương án sử dụng quạt trần vừa tiết kiệm vừa hiệu quả trong trường hợp này. Thiết kế tường ngăn và vách nội thất không chặn hướng di chuyển của gió.
Ánh sáng tự nhiên: Các không gian ở được cung cấp ánh sáng tự nhiên tối đa nhờ việc mở các cửa lấy sáng lớn ra hai khoảng không gian trống trước và sau. Màu trắng của tất cả tường giúp ánh sáng tự nhiên khuếch tán tối đa trong không gian nội thất. Thực tế cho thấy công trình rất ít sử dụng chiếu sáng nhân tạo vào ban ngày.
Tiện nghi nhiệt: Mặt tiền ngôi nhà hướng Bắc nên không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi nắng mặt trời tại các thời điểm trong năm. Nhiệm vụ chính là chắn nắng cho mặt đứng vào thời điểm trưa hè khi mặt trời ở thiên đỉnh hoặc hơi chếch Bắc và chắn nắng cho mái.
Giải pháp để đảm bảo tiện nghi nhiệt chúng tôi đưa ra là sử dụng một giàn cây leo với cấu trúc phát triển từ mặt đứng phía Bắc bao phủ lên mái. Cụ thể giàn cây leo sẽ có các vai trò như sau:
- Hút nhiệt bức xạ mặt trời.
- Giải phóng hơi nước, tăng độ ẩm môi trường.
- Cản bức xạ, cung cấp bóng râm cho khoảng sân trước, sân thượng và ban công. Đồng thời tránh nắng mặt trời tác động trực tiếp tới các diện cửa sổ – nhược điểm mà các công trình xung quanh đang gặp phải.
- Giảm bớt lượng phản xạ ( hệ số Albedo ) ra môi trường, qua đó môi trường xung quanh sẽ đỡ bị đốt nóng hơn. Điều này có ý nghĩa tích cực với mặt tiền của công trình đối diện cũng như hoạt động của con người trong ngõ.
Các giải pháp về tiện nghi nhiệt và thông gió giúp công trình giảm nhu cầu sử dụng năng lượng cho hệ thống điều hòa không khí.
Chất lượng môi trường không khí: Tường gạch lỗ và đặc biệt là giàn cây leo có tác dụng như “ bộ lọc “ ngăn cản bụi và tiếng ồn, đồng thời cây xanh sẽ hút bớt các chất ô nhiễm trong môi trường không khí.
CẢNH QUAN
Thiết kế hướng tới việc “ lấp đầy “ view nhìn qua các lỗ mở trong không gian chức năng bằng cây xanh. Giải pháp đề ra là đưa cây xanh phát triển theo trục đứng và trục ngang của ngôi nhà. Trục đứng với việc trồng cây leo dọc theo giàn cây phía trước và chậu cây treo tường gạch lỗ. Trục ngang với việc trồng cây trong các các khoảng sân, vườn, ban công theo các tầng. Qua đó, chủ nhà sẽ thoải mái trong việc lựa chọn giống cây trồng theo nhu cầu sử dụng và thời vụ trong năm.
Việc lựa chọn cây cho giàn leo được chúng tôi nghiên cứu và cân nhắc kỹ càng. Giàn cây leo vừa đóng vai trò tránh nắng cho công trình , vừa phải cho phép khả năng ‘’ thẩm thấu “ của ánh sáng tự nhiên qua lớp mặt đứng cây leo vào không gian nội thất. Do đó các yếu tố vềđộ dày của tán lá, sắc độ, màu sắc, độ bóng, độ trong đục của lá được chúng tôi đặc biệt quan tâm tới trong quá trình lựa chọn của mình. Cuối cùng hoa giấy là cây trồng được chúng tôi chọn lựa.
NỘI THẤT
Thiết kế đảm bảo tất cả các không gian nội thất được tiếp cận ánh sáng tự nhiên. Hệ cửa đi- cửa sổ được thiết kế phù hợp với nhu cầu lấy sáng- thông gió của không gian nội thất phía trong. Các không gian sinh hoạt chung như phòng khách, phòng ăn-bếp…sử dụng hệ cửa gỗ kính lớn đảm bảo tốt nhất cho việc lấy sáng trong ngày và thông gió. Các không gian riêng tư như phòng ngủ sử dụng chủ yếu cửa sổ đặc để lấy sáng và thông gió chủ động theo nhu cầu, đồng thời đảm bảo yếu tố riêng tư trong nội thất.
Để tăng tính linh hoạt cho không gian nội thất, chúng tôi sử dụng hệ thống cửa gỗ trượt giữa các không gian chức năng tầng 2. Ngoài ra, đồ nội thất được thiết kế tối giản và đa chức năng nhất có thể để tối đa diện tích và đáp ứng được nhiều tình huống sử dụng. Ví dụ, tủ đồ được tích hợp vào giường ngủ và ghế băng phòng khách. Chúng tôi cũng thiết kế các hộp gỗ đa chức năng- có thể dùng làm bàn ghế tiếp khách, đồ chơi trẻ em … và khi không sử dụng chúng được xếp gọn gàng trong khoang tủ ghế băng. Vì vậy dù không gian bị hạn chế về diện tích nhưng việc sử dụng linh hoạt hệ thống cửa trượt và đồ nội thất sẽ giúp gia chủ đáp ứng được các kịch bản sử dụng khác nhau.
TÍNH XÃ HỘI
Hà Nội nói riêng và các thành phố đang phát triển nói chung đang chịu những ảnh hưởng về vấn đề biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường. Đặc biệt tại Hà Nội vấn đề về ô nhiễm bụi và tiếng ồn đang ở mức báo động trong những năm gần đây. Công trình nhà ở nhỏ chỉ là một cá thể nhỏ bé trong tổng thể đô thị. Tuy nhiên với quan điểm thiết kế hướng tới một công trình kiến trúc bền vững, hiệu quả, tiết kiệm chi phí, có tỷ lệ diện tích cây xanh bao phủ lớn thay cho bê tông, chúng tôi hi vọng ý tưởng của mình với dự án này có thể được nhân rộng để phần nào đó giải quyết các vấn đề lớn hơn của xã hội.
