Nếu “Tương lai” là nơi những cơ hội mới, khả năng mới được tạo ra mà trong bối cảnh và điều kiện hiện hữu chúng chưa tồn tại, thì Khu Đô thị Sáng tạo Tương tác cao phía Đông Thành phố Hồ Chí Minh (HIID) chính là một “Dự án Tương lai”.
HIID mang lại một ‘Tương lai’ mà ở đó người dân có cơ hội tận hưởng môi trường sống chất lượng: tiện lợi – sinh thái – bền vững; môi trường làm việc kết nối toàn cầu – sáng tạo – truyền cảm hứng; một cộng đồng tự tin hòa nhập quốc tế nhưng vẫn tự hào những nét cá tính và màu sắc địa phương; một đô thị thông minh có khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu, thiên tai và nhân tai. Để đạt được những mục tiêu trên và tạo ra những cơ hội phát triển mới, các nhà hoạch định của HIID đã xây đã xây dựng một mô hình phát triển đô thị TIẾN BỘ và SÁNG TẠO, trong đó các chiến lược đề xuất đều có sự TÍCH HỢP chuyên môn đa ngành, giải pháp đa tầng, tương tác đa phương để đảm bảo giải pháp toàn diện.
MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN TIẾN BỘ của HIID không chỉ giúp giải quyết những vấn đề của không gian vật thể như chất lượng môi trường sống thấp do ùn tắc giao thông, ô nhiễm, ngập lụt, mà còn mà còn đề xuất các giải pháp mới cho các yếu tố phi không gian vật thể như không gian công nghệ số, dịch vụ thông minh, quản trị công, v.v. đặc biệt là mô hình tương tác xã hội đa phương.
Cụ thể, mô hình này cho phép thành phố sử dụng khung quản trị công như nền tảng nhằm (1) quản lý và bảo vệ hạ tầng tự nhiên (cây xanh & mặt nước) để ứng phó với biến đổi khí hậu; (2) phát triển hạ tầng xây dựng (công trình & tiện ích) để tạo cơ hội kết nối và đầu tư; (3) xây dựng hạ tầng dịch vụ thông minh của một nền kinh tế 4.0 dựa trên (4) hạ tầng công nghệ số giúp tối ưu hóa tất cả hoạt động của thành phố và cư dân.
Thêm vào đó, tương tác đa phương giữa nhà khoa học (khối trường/viện), nhà doanh nghiệp và nhà nước – vốn là các hạt nhân cốt lõi của các hoạt động đổi mới sáng tạo, cũng được đẩy mạnh nhờ các giải pháp kiến tạo nơi chốn và chính sách hỗ trợ. Hình thức tương tác xã hội trên cũng được các chuyên gia của HIID mở rộng để bao gồm thêm nhóm cộng đồng khi quan sát thấy năng lực sáng tạo mạnh mẽ của cư dân thành phố và tính cách cởi mở với những cái mới của “nhà thứ 4” này. Phát triển dựa vào cộng đồng sẽ làm những nguồn đầu tư trở nên dài hơi hơn và cho phép sự chia sẻ rộng hơn về lợi nhuận, giúp cả cộng đồng cùng thịnh vượng. Đây cũng là một quan điểm TIẾN BỘ và SÁNG TẠO của HIID.
TƯ DUY THIẾT KẾ TÍCH HỢP của HIID thể hiện rõ qua các nguyên tắc định hướng và khung phát triển tổng thể.. Các nguyên tắc định hướng là kết quả tổng hợp các phân tích và nghiên cứu chuyên môn của các lĩnh vực đầu tư, quản lý và phát triển đất đai, hạ tầng, công nghệ, biến đổi khí hậu, chính sách công v.v. xem xét cho từng lớp hạ tầng của đô thị. Các nguyên tắc định hướng này cũng có sự cân nhắc nguyện vọng, ý kiến của các tầng lớp cư dân để đảm bảo tạo ra các cơ hội và TIỀM NĂNG tốt nhất cho cộng đồng.
Nguyên tắc 1 – Kết nối để tạo cơ hội mới: tập trung vào việc kết hợp phát triển các lớp hạ tầng kết nối với các chính sách về quỹ đất để thu hút đầu tư, và mang các cộng đồng, các ngành công nghiệp, các cả thể khác nhau gần lại, tạo điều kiện thúc đẩy tương tác và sáng tạo.
Nguyên tắc 2 – Hệ sinh thái sáng tạo ở mọi nơi: thông qua các giải pháp kiến tạo nơi chốn, khuyến khích sáng tạo ở mọi tầng lớp cư dân, ở mọi không gian từ hè phố đến lớp học, phòng thí nghiệm. Ngoài ra, kết hợp với hệ thống chính sách và đầu tư ưu tiên công nghệ để giúp phát triển doanh nghiệp và cư dân thông minh sáng tạo phù hợp với xu thế tương lai.
Nguyên tắc 3 – Toàn cầu hóa đậm chất địa phương: có chính sách thu hút nhân lực tài lực quốc tế để xây dựng cộng đồng sáng tạo văn minh, môi trường sống hấp dẫn nhưng không quên tôn vinh văn hóa công đồng địa phương. Khung phát triển khu vực nhấn mạnh vai trò của các khu dân cư hiện hữu đối với việc phát triển các phân khu sáng tạo.
Nguyên tắc 4 – Thích ứng để bền vững: thúc đẩy khả năng ứng phó một cách sáng tạo về sinh thái, xã hội, kinh tế và quản lý nhà nước trước những biến động và thay đổi trong tương lai. Cân bằng phát triển với bảo vệ môi trường tự nhiên thông qua các chính sách quản lý tài nguyên nước và cây xanh.
TÍNH KHẢ THI của mô hình phát triển đô thị cũng như các nguyên tắc định hướng được đảm bảo bởi bộ khung phát triển tổng thể. Trong đó, 6 trọng điểm sáng tạo (ảnh minh họa) với các chức năng cụ thể được khoanh vùng để thành phố có thể lên kế hoạch thu hút đầu tư, quy hoạch triển khai nhanh, tạo dư địa phát triển và nâng cao tính đa dạng của đô thị.
Tương lai đổi mới sáng tạo ở HIID được kiến thiết để đạt được sự cân bằng giữa bay bổng truyền cảm của sáng tạo và tính thực tế khả thi, giữa phát triển nhanh và môi trường bền vững, giữa khả năng hòa nhập thích nghi văn hóa toàn cầu nhưng vẫn giữ được nét độc đáo cá biệt, sở hữu cá tính và màu sắc nơi chốn riêng nhưng cùng với nhau lại tạo lập được một tổng thể hòa hợp. Một nơi như vậy sẽ là một đô thị đáng sống, đáng mơ ước – một “Dự án Tương lai“.
