“Nếu cả khu ở/ đô thị như một bản nhạc hoà tấu cuộc sống với những tiết tấu dồn dập và liên tục cuốn người nghe theo những giai điệu không ngừng, thì ngôi nhà sẽ như một nốt lặng nhỏ để người nghe có những khoảng nghỉ cần thiết để cảm nhận rõ hơn giai điệu của cuộc sống xung quanh.”
Từ phía chủ nhà:
Chủ nhà vốn là một người trẻ tuổi đã đi du học và làm việc ở nước ngoài trong một thời gian dài. Sau khi về nước sinh sống và làm việc, muốn cải tạo/ xây lại căn nhà trên nền đất của căn nhà cấp 4 cũ nát nằm trong một con ngõ điển hình của Hà Nội. Với mong muốn có một không gian để ở, để được là chính mình mỗi khi trở về, để hoàn toàn rũ bỏ những bộn bề và xô bồ hàng ngày bên ngoài cánh cổng. Chủ nhà muốn không gian riêng tư nhưng cởi mở, tự do đồng thời là một nơi có thể thư giãn và có thể sử dụng trong những dịp gặp gỡ bạn bè thân thiết. Ngoài ra chủ nhà có một chú cún là người bạn thân, vì vậy ngôi nhà cần gần gũi với lối sinh hoạt cho cả chủ và cún, có một khoảng sân vườn để cả hai đều được gần gũi với thiên nhiên. Chi phí xây dựng rất hạn chế nên phải đề xuất được giải pháp thiết kế và thi công tiết kiệm.
Về phía Kiến trúc sư:
Từ những mong muốn của chủ nhà cũng như vị trí hiện trạng của khu đất. KTS đề xuất một phương án thiết kế tự do và phóng khoáng, không gian trong nhà được xoá đi các ranh giới sử dụng công năng. Ngôi nhà được thiết kế thật giản dị, cởi mở trong một tổng thể thống nhất. Mọi thứ xuất hiện thật tự nhiên và nhẹ nhàng, với những nhu cầu vừa đủ. Trong bối cảnh một đô thị quá đông đúc và ngột ngạt, giữa những khối nhà ken dày đặc và bị nén lại đến mức ngột ngạt bức bối, KTS muốn công trình xuất hiện và hiện hữu một cách tự nhiên và đơn giản nhất. Nếu cả khu ở/ đô thị như một bản nhạc hoà tấu cuộc sống với những tiết tấu dồn dập và liên tục cuốn người nghe theo những giai điệu không ngừng, thì ngôi nhà sẽ như một nốt lặng nhỏ để người nghe có những khoảng nghỉ cần thiết để cảm nhận rõ hơn giai điệu của cuộc sống xung quanh. Ngôi nhà và khoảng sân nằm khiêm nhường, lặng lẽ giữa những bộn bề chen chúc của những khối nhà hàng xóm xung quanh đang mỗi ngày chen sát lại nhau hơn và vươn cao mãi lên trên. Thay vì tận dụng toàn bộ mặt bằng khu đất quý giá hoặc giành riêng cho mình một khoảng sân trong rộng rãi. Căn nhà lui lại để đóng góp cho con ngõ một khoảng trống màu xanh, một khoảng không gian nhỏ nhưng ngày càng hiếm và quý giá với một đô thị với tư duy “mặt bằng trên từng mét đất”. Khoảng sân trước được ngăn cách với con ngõ nhỏ chỉ bằng một bức tường xây gạch rỗng, đơn giản nhất có thể để vừa kín đáo dành riêng cho mình khoảng không riêng tư nhưng vẫn có thể chia sẻ nó với hàng xóm xung quanh và tranh thủ “mượn” được khoảng lưu không để thêm vào cho mọi người một chút cây xanh, một chút tươi mát của những tán cây giữa những khối hình chỉ toàn bê tông và gạch đá. Căn nhà, vì vậy chỉ chiếm một khoảng diện tích khiêm tốn chỉ khoảng 40m2, vừa đủ dùng với những nhu cầu sống đơn giản của chủ nhà. Bước vào bên trong, toàn bộ ngôi nhà được thiết kế để các không gian liên kết với nhau mà không có một giới hạn hay ngăn cách bó buộc nào, giống như tính cách chủ nhân của căn nhà.
Ánh sáng và thông gió vì thế được đưa vào tràn ngập trong một tổng thể chung và riêng cho từng không gian chức năng sử dụng. Vật liệu được lựa chọn sử dụng cho ngôi nhà mang thiên hướng thô mộc (“brutalism”) để tạo cảm giác gần gũi và thoải mái khi sử dụng. Nhưng các chi tiết được thiết kế và xử lí kĩ lưỡng để đảm bảo được sự trau truốt cần thiết cho một không gian sống chất lượng.
Tính bền vững của ngôi nhà được thể hiện qua các giải pháp thi công đơn giản nhưng sáng tạo, chi phí thấp (tạo texture bề mặt bằng tấm cót ép, sử dụng beton trần, gạch xây thô không trát, gỗ tái sử dụng…). Qua tính toán và cân nhắc một cách kĩ lưỡng, các giải pháp thông gió, chiếu sáng tự nhiên dựa trên phân tích yếu tố bất lợi và thuận lợi của khu đất trên “context” với các công trình xung quanh, thực tế sau khi thi công ngôi nhà đã đáp ứng được hoàn toàn các tiêu chí cần thiết của một “công trình xanh” trong đô thị hiện đại. Chủ nhà hoàn toàn không phải sử dụng năng lượng điện tiêu thụ chiếu sáng nội thất vào ban ngày. Vào mùa hè, căn nhà hoàn toàn không lắp điều hoà nhưng vẫn đạt tiêu chí thông thoáng và đủ mát mẻ để sử dụng. Nước mưa trên mái được thu và dẫn tưới trực tiếp cho khu vườn.
Thông tin công trình:
- Địa điểm: Hào Nam, Đống Đa, Hà Nội
- Thiết kế: Nghia-Architect
- Năm hoàn thành: 2016
- Các hãng sản xuất: Paul Crofts, Philips Lighting
- Nhiếp ảnh: Tuan Nghia Nguyen
