Thông tin dự án:
Vị trí: Sơn Tây, Hà Nội
Thiết kế: MÔ he studio
Kiến trúc sư chủ trì: Phương Thanh Tùng
Tư vấn sáng tạo: Lê Khánh Ly
Triển khai kỹ thuật: Đỗ Tân
Nghệ sĩ tái chế: Khuất Văn Chiến
Vẽ kỹ thuật: Trần Hương Trà
Diện tích: 307 m²
Hoàn thành: 2025
Hình ảnh: Cao Xuân Hoa
KÍNH HIỂN VI – “Kiến trúc là một thế giới thu nhỏ”. Khái niệm “nơi chốn” và “cái tôi” trong kiến trúc cũng đã trở thành chủ đề của kiến trúc đương đại trong những thập kỷ qua. MÔ He’ritage không khoa trương, không biến kiến trúc thành dấu ấn đi theo năm tháng, MÔ He’ritage giản dị, gần gũi, dịu dàng như tuổi thơ hồn nhiên, giàu cảm xúc của mỗi người. Nằm trong chuỗi dự án biệt thự nghỉ dưỡng và homestay nhỏ, “MÔ” bắt nguồn từ chữ “ở đâu” trong tiếng địa phương miền Trung, đồng thời cũng là lời mời gọi thân thiện từ người dân bản địa.
Tọa lạc tại quê hương của hai vị vua ở phía Tây thủ đô Hà Nội (Sơn Tây hay Xứ Đoài), dự án là điểm kết nối trong chuỗi di tích và danh lam thắng cảnh địa phương như Đền Và, làng cổ Đường Lâm, núi Ba Vì. Dự án với chủ đề “viết lại câu chuyện di sản”, nơi tác giả chuyển hóa những giá trị di sản vật thể và phi vật thể của Đoài vào tác phẩm đương đại của mình.
KHÔNG GIAN TÂM TRÍ – Đường Lâm, nơi nổi tiếng với đá ong, những ngôi nhà Bắc Bộ truyền thống, cùng bố cục làng quê cổ kính với “cây đa, bến đò, sân đình”. Bất cứ ai thuộc thế hệ trước của xứ Đoài đều có thể hình dung ra vẻ thô ráp, mát lạnh của đá ong, mùi gỗ cũ kỹ từ những cột nhà, kèo, xà gồ… Tại MÔ He’ritage, người sử dụng chỉ cần thả hồn vào từng ngóc ngách, từng chất liệu… để chợt nhận ra kiến trúc xưa vẫn còn đó, rất đẹp, rất nguyên vẹn, rất hiện đại, và vẫn rất tiện nghi.
MẢNH DI SẢN – Nghệ thuật sắp đặt vẫn được biết đến như một phần của kiến trúc đương đại, hay tái sử dụng cũng là một trong những thuật ngữ rất quen thuộc của Kiến trúc Bền vững. MÔ He’ritage không đặt tên cho kỹ thuật của mình; tác giả muốn giữ lại những nét độc đáo của nó như một cá thể, một cái tôi riêng biệt. MÔ He’ritage với những không gian triển lãm ký ức kiến trúc, di sản được tái hiện tươi mới thông qua việc bảo tồn, kể chuyện và làm mới. Những “mảnh vỡ di sản” gợi lên ký ức, truyền tải “tinh thần văn hóa”, khiến những di sản hữu hình và vô hình hiện hữu đâu đó trong không gian. Những cấu kiện gỗ mang giá trị di sản: Phần đầu nhà truyền thống được chạm khắc công phu, những tác phẩm chạm khắc gỗ hàng trăm năm tuổi được ôm ấp, cảm nhận gần gũi như một chiếc ghế dài, một chiếc ghế dài nhỏ nhắn nơi góc nhà. Câu chuyện về di sản được viết một cách giản dị, mộc mạc.
NGŨ HỆ VÀ DÒNG NĂNG LƯỢNG – Kiến trúc truyền thống Việt Nam vốn dĩ thuận theo tự nhiên; ngũ hành trong Phong thủy cứ thế đi vào thế giới vi mô của con người mà không hề bị gò bó. Theo quan niệm “Trở về vòng tròn nguyên thủy”, ngôi nhà là nơi mọi người quây quần bên bếp lửa để thực hiện các hoạt động cộng đồng – ăn uống, sưởi ấm, giao tiếp – nơi hình thành sự chia sẻ và che chở lẫn nhau. Vì vậy, giống như ngôi nhà truyền thống Việt Nam, Lửa (Bếp) không chỉ là một không gian chức năng, mà còn là trái tim của ngôi nhà – trung tâm của sức sống, ký ức và sự kết nối.
Lửa (Bếp) được ví như trục vũ trụ trong văn hóa phương Đông, nơi mọi hoạt động trong nhà đều xoay quanh “ngọn lửa” trung tâm. Lò sưởi đặt ở giữa, vừa thiêng liêng vừa gần gũi, đâu đó thoang thoảng mùi củi, ấm áp, rộn ràng tiếng cười trẻ thơ…, thả hồn theo làn khói hương về với những kỷ niệm ngọt ngào của tuổi thơ, nơi ngọn lửa được giữ gìn từ đời này sang đời khác, nơi năng lượng dương (Dương) đánh thức mọi giác quan.
Bể nước, vừa đủ để tung tóe, vừa đủ để an toàn như vòng tay mẹ, vừa đủ để là một chấm nhỏ nối liền với ao làng, với hồ lớn hay sông Hồng nhìn từ trên cao,… nhỏ bé nhưng đủ xanh tươi, đủ để cân bằng với năng lượng âm thanh dịu dàng (Âm).
Những cột gỗ, những kết cấu gỗ được dùng để quyết định tuổi thọ của các công trình kiến trúc truyền thống. Di sản Mo’heritage sử dụng những cột gỗ và kết cấu gỗ tự nhiên, được tái sử dụng từ những ngôi nhà cổ bị hư hại. Đây là hành Mộc trong Phong Thủy, mang năng lượng Dương nhẹ, kết hợp với cây xanh tự nhiên xung quanh nhà tạo nên hành lang, đường nét không gian, cũng như các vật dụng vừa hữu ích vừa mang tính lịch sử.
Hành Kim trong kiến trúc đương đại là kết cấu thép, mái tôn và các vật liệu kim loại khác. Đây là thành phần không thể thiếu trong kiến trúc hiện đại, giúp tăng tính bền vững và tuổi thọ cho công trình và nội thất. Tác giả đã khéo léo sử dụng sơn màu tự nhiên cho mái tôn khổ lớn và tôn cán nguội hai lớp để đảm bảo yêu cầu thẩm mỹ, tiết kiệm năng lượng và tối ưu hóa chi phí. Khả năng truyền âm của mái tôn giúp không gian trong nhà hòa quyện với thiên nhiên hơn, đặc biệt là ở những không gian yên tĩnh như Đoài, nơi người sử dụng cảm thấy dễ chịu hơn với tiếng mưa, tiếng gió và tiếng côn trùng. Kim mang năng lượng Trung hòa, là sự chuyển tiếp, kết hợp hài hòa với các vật liệu khác giúp cân bằng Âm Dương.
Yếu tố Đất trong kiến trúc chính là đất, vật liệu từ đất. Tường đất truyền thống với màu sắc hiện đại và đậm chất địa phương giúp tạo nên không gian hài hòa, ấm cúng, đảm bảo hiệu quả cách âm, cách nhiệt. Đây là kỹ thuật rất đặc trưng của tác giả đã được áp dụng trong nhiều dự án. Tường đất thủ công giúp công trình có vi khí hậu tự nhiên, tự làm mát thụ động, hướng đến công trình xanh bền vững.
