Thông tin dự án:
Địa điểm: Trung tâm du lịch Phong Nha Kẻ Bàng, Sơn Trạch, Bố Trạch, Quảng Bình
Thiết kế: SOI Studio Architecture + H.BD atelier
Nhóm Thiết kế: KTS Phạm Việt Anh, Nguyễn Công Anh, Nguyễn Văn Đức, Lê Ngọc Tân
Diện tích khu đất: 10.055 m2
Năm thiết kế: 2024
Đánh giá Bối cảnh hiện trạng
Trung Tâm du lịch Phong Nha Kẻ Bàng nằm trong khu vực của Vườn Quốc Gia Phong Nha Kẻ Bàng – thuộc Huyện Bố Trạch, Tỉnh Quảng Bình. Được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới theo tiêu chí địa chất – địa mạo năm 2003; và công nhận lần 2 là Di sản thiên nhiên thế giới với tiêu chí đa dạng sinh học – sinh thái vào ngày 3 tháng 7 năm 2015. Được ví như Trái tim của Du lịch của Quảng Bình và Động Phong Nha chính là biểu tượng cho điều đó.
Mang đặc trưng khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng và ẩm. Nhiệt độ trung bình hàng năm dao động 20 – 24 độ C. Chịu sự tác đông của nắng nóng vào mùa hè trong khoảng 3 tháng, kết hợp gió Lào oi bức. Mùa đông giá rét do 3 -4 tháng mưa kéo dài cùng với độ ẩm cao. Vì nằm ở vị trí gần thượng nguồn, lượng mưa tương đối cao, kết hợp hệ thống sông ngòi dày đặc, dẫn đến hiện tượng lũ quét hằng năm, mực nước dâng cao trong mùa gây nhiều nguy hiểm cho người dân và du khách. Tạo ra nét đặc trưng về địa khí hậu, ảnh hưởng đến đời sống dân cư, tập quán văn hóa sinh hoạt cũng như khả năng Phát triển du lịch địa phương.
Với những sự ưu đãi tuyệt vời mà thiên nhiên đã mang đến cho mảnh đất Quảng Bình thì việc đón nhận và khai thác tối đa về mặt du lịch luôn là ưu tiên hàng đầu của tỉnh nhà trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Đây không chỉ là một nơi đơn thuần để du khách đến và đi mà phải xác định đây chính là nơi để tạo điểm nhấn, tạo bộ mặt cảnh quan cho toàn bộ khu vực lân cận. Là nơi thể hiện rõ nét nhất văn hóa và sinh hoạt của người dân bản địa nói riêng và của người dân Quảng Bình nói chung.
Với hệ thống hạ tầng được xây dựng và phát triển từ năm 2006 đến nay chưa có nhiều điểm nhấn, 1 số hạ tầng xuống cấp, chưa đáp ứng đủ nhu cầu phát triển khu vực. Tình trạng mưa lớn, lũ lụt xảy ra hằng năm gây ra nhiều thiệt hại cũng như ảnh hưởng đến chất lượng hạ tầng, công trình, tài sản của Trung tâm. Vì vậy cần tạo lập, nâng cấp một Tổ hợp không gian chức năng đủ khả năng đáp ưng nhu cầu phát triển Du lịch mũi nhọn trong hiện tại và tương lai.
Định hướng ý tưởng
Với tiến trình phát triển từ 2004 (ảnh chụp vệ tính 2/2006) đến 5/2022 (hiện trạng 2024) thể hiện Trục công trình cho thấy các hạng mục hạ tầng công trình không mấy phát triển. Nhưng vẫn tạo lập hệ trục với góc nhìn rõ ràng, tiếp cận ra bến thuyền neo đậu.
Giải pháp dựa trên Tim của Đài nước (được xem là Long mạch được xây dựng từ trước) làm tâm của hệ Trục cũ và 1 số hệ Trục mới.
Phát triển ý tưởng
Ứng biến với Bối cảnh, cách tiếp cận này tạo ra những góc nhìn mới nhưng vẫn giữ được tinh thần của những nền tảng cũ. Tạo ra một tổ hợp khối xoay theo các trục, thể hiện rõ sự tiếp biến từ Quá khứ – Hiện tại – Tương Lai. Sự đa chiều về góc nhìn được mở với Cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, lấy bối cảnh thiên nhiên trở thành các “diện tường” bao lấy tổ hợp công trình.
Với thủ pháp này, định hướng cho một Bến thuyền chỉ là 1 tổ hợp mái, với hệ trụ nâng đỡ và sự trống rỗng liên tục từ Bên ngoài vào Bên trong và tiếp tục chuyển tiếp ra Bên ngoài. Một mặt cắt thay đổi về cao độ nền được nâng cao so với hiện trạng, hỗ trợ cho công trình một sự dẫn dắt về thị giác và kích thích sự di chuyển, hạn chế tối đa sự tác động của mưa lũ và ngập úng. Cùng với ưu điểm trên, Phương án có khả năng phân kỳ giai đoạn đầu tư với các nguồn vốn Ngân sách nhà nước. Đảm bảo cho tính linh động về thi công, nhưng vẫn đảm bảo ý tưởng không bị mất thẩm mỹ và khó kiểm soát.
Kế thừa từ đặc tính đặc thù của nhà sàn Dân tộc Vân Kiều – Quảng Bình, các chức năng Hành chính quản trị, Phụ trợ, Không gian sự kiện, Khu giải khát và lưu niệm được đẩy lên tầng 2, tạo ra một chuỗi không gian trống rỗng, tự do được che chở bởi hệ Mái. Đảm bảo cho khả năng chống chịu ngập lụt cũng như thích ứng với nhu cầu phát triển, tăng mật độ du khách có thể sử dụng. Vừa có thể linh động mở rộng trong chuỗi các sự kiện tổ chức tại đây.
Với hệ thống Mái xếp chồng đa chiều và kéo dài theo bố cục của các công trình hiện hữu giúp cho công trình luôn có thể di chuyển liên tục trong không gian, đảm bảo không ảnh hưởng bởi thời tiết. Phương án cảnh quan đề xuất tạo ra một tổ hợp cụm cây xanh, thảm cỏ, đồi đắp, phân tán trong khu đất. Phần còn lại giữa các khoảng xanh trở thành dòng chảy của giao thông, sự tự do di chuyển giúp cho Không gian đa chiều hơn, tầm nhìn vì thế cũng vi biến nhiều cảm nhận khác nhau. Bên cạnh đó, các khu chức năng cũng nhờ vậy mà được phân định bằng khoảng ranh giới này.
Với hệ thống giao thông kết nối trên tầng 2, các khu chức năng thay vì tổ hợp thì phân rã ra theo từng khu vực mái. Khoảng nối liền giữa các khối là môi trường Công cộng cởi mở nhất, là điều kiện để mọi người có thể kết nối, tương tác với nhau. Không chỉ giữa Ban Quản trị – vận hành, mà còn kết nối với du khách hay bối cảnh thiên nhiên bên ngoài. Tất cả hòa vào nhau một cách sinh động, nhưng vẫn đảm bảo sự Riêng tư khi cần thiết.
Giải pháp kết cấu
Sử dụng toàn bộ hệ khung kết cấu chính là hệ thép tiền chế, hệ cột tròn nhồi bê tông bên trong và sàn mái thép đúc lớp bê tông chống thấm. Lớp mái sử dụng dạng ngói đá màu ghi giúp cho công trình trở nên ẩn mình và nhẹ nhàng. Với ưu điểm thi công lắp đặt nhanh, linh động trong khả năng vượt nhịp cũng như khả năng chịu kéo của Thép. Công trình đảm bảo khả năng chống lũ quét và ngập úng.
Do đặc thù của dự án cần phân kì đầu tư, hệ thống mái liên kết với nhau có thể tách rời từng giai đoạn, đảm bảo không ảnh hưởng đến tổng quan của công trình theo thời gian.
