Thông tin dự án:
Vị trí: Thạnh Mỹ Lợi, TP. Thủ Đức, TP.HCM
Thiết kế: ROOM+ Design & Build
Chủ trì: Tạ Vĩnh Phúc
Nhóm thiết kế: Nguyễn Vũ Bảo Yến, Lê Hoàng Hải, Nguyễn Thị Kim Quy, Trần Quang Phong, Phạm Anh Tuấn, Ngô Thanh Quý, Tài Thị Thu Hằng, Huỳnh Minh Hiếu, Phạm Cao Lâm Triệu Vĩ
Diện tích đất: 7.500 m2
Diện tích xây dựng: 3.750 m2
Tổng diện tích sàn: 33.300 m2
Chiều cao tối đa: 63,9 m
Không gian chức năng: 225 căn hộ giá rẻ, 3.000 m2 tầng hầm đậu xe, 2.800 m2 sàn thương mại và tiện ích, và trên 10.000 m2 không gian công cộng.
Yêu cầu thiết kế:
Đề bài của dự án yêu cầu thiết kế một khu phức hợp nhà ở giá rẻ, vốn chiếm một vai trò quan trọng trong mặt bằng quy hoạch tổng thể của cả khu vực. Dự án cần cung cấp tối thiểu 200 căn hộ chung cư linh hoạt có giá cả phải chăng dành cho người dân có thu nhập thấp và trung bình hiện đang sinh sống và làm việc trong thành phố. Các không gian công cộng và thương mại hấp dẫn, tiện nghi cũng là một yêu cầu quan trọng của đề bài thiết kế. Hơn thế nữa, các giải pháp thiết kế sáng tạo, phương thức xây dựng tiên tiến cũng như khả năng thích ứng với bối cảnh xã hội và văn hóa địa phương cũng cần được áp dụng trong suốt quá trình thực hiện dự án.
Ý tưởng thiết kế:
Ý tưởng thiết kế được dựa trên tính chất linh hoạt của các không gian kiến trúc, phương pháp xây dựng lắp ghép và sự phát triển bền vững nhằm tạo nên một nơi chốn “đất lành chim đậu” cho người lao động có thu nhập thấp và trung bình trong khu vực. Kỹ thuật tiên tiến của mô-đun lắp ghép và giải pháp thiết kế linh hoạt giúp các căn hộ có thể được mở rộng, cải tạo hoặc thậm chí thay thế theo sự thay đổi của số lượng nhân khẩu và nhu cầu sử dụng theo thời gian. Các chiến lược thiết kế bề vững như tích hợp cảnh quan vào kiến trúc; thiết kế thụ động và tiết kiệm năng lượng; sử dụng vật liệu có thể tái chế và sản xuất ở địa phương; v.v… được áp dụng một cách sâu rộng. Ý tưởng thiết kế cũng được truyền cảm hứng và hòa hợp với văn hóa Việt Nam thông qua các căn hộ được thiết kế rất linh hoạt kết hợp cùng các vật liệu truyền thống và tạo ra nhiều không gian công cộng sinh động được bố trí đa dạng. Thay vì thiết kế các tòa nhà cao tầng thông thường, chúng tôi hướng đến một tổ hợp các không gian sống linh hoạt, thích ứng và bền vững cho những hộ gia đình. The Nest Modular Housing sẽ là một hình thái kiến trúc linh hoạt, có thể dần lớn lên và kể những câu chuyện muôn màu của cuộc sống.
Giải pháp công nghệ:
Mục tiêu của dự án là các hộ gia đình có thu nhập thấp và trung bình, vốn hiện đang có rất ít cơ hội để sở hữu một ngôi nhà trong thành phố. Mô-đun lắp ghép không phài là một khái niệm quá mới lạ, nhưng tiềm năng để nó trở thành một giải pháp hiệu quả cho mô hình nhà ở giá rẻ ngày càng được hiện thực hóa đi theo những thay đổi kinh tế – xã hội tại nhiều nơi trên Thế Giới, trong đó có các thành phố lớn tại Việt Nam. Chúng tôi học hỏi từ những dự án tiền lệ song song với việc nghiên cứu thị trường nhà ở hiện nay tại TP. Hồ Chí Minh để từ đó phát triển một giải pháp thiết kế và thi công mô-đun lắp ghép phù hợp với bối cảnh địa phương. Dựa trên phương pháp này, công trình sẽ được xây dựng rẻ hơn, nhanh hơn và thông minh hơn so với các tòa nhà chung cư thông thường.
Một hệ khung kết cấu với kích thước rộng 3.6m x dài 3.6m x cao 3.0m được đề xuất như mô-đun sơ khởi của cả dự án. Kích thước của mô-đun cơ bản này phù hợp với các cấu kiện được sản xuất tại địa phương, ví dụ như các tấm vách ngăn, cửa đi và cửa sổ, gạch ốp lát, v.v… 16 mẫu căn hộ với diện tích và cách bố trí khác nhau được tạo ra từ việc sắp xếp các số lượng mô-đun một cách đa dạng nhằm thích ứng với các nhu cầu sử dụng và phong cách sống khác nhau. 100% các mô-đun cũng như các cấu kiện khác được sản xuất trong nhà máy trước khi được vận chuyển đến công trường để lắp đặt thông qua một quy trình thi công nhanh chóng và hiệu quả. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng thiết kế một số mô-đun nội thất đa năng và tiết kiệm diện tích, các cấu kiện này sẽ được lắp đặt khi các căn hộ được hoàn hiện.
Mặt khác, phương pháp lắp ghép mô-đun cũng tối ưu hóa việc kiểm soát chất lượng và quản lý rủi ro trong suốt thời gian thi công do có nhiều cấu kiện sẽ được sản xuất tại nhà máy theo một quy trình được kiểm soát chặt chẽ. Cách làm này cũng sẽ giúp cho việc phối hợp giữa các bộ môn kiến trúc và kỹ thuật cũng như tài chính và cung ứng vật tư được cải thiện đáng kể. Cuối cùng, thiết kế mô-đun lắp ghép giúp cho việc đo lường chất lượng công trình được chính xác hơn, tối ưu hóa công tác vận hành cũng như tính linh hoạt và khả thi của công tác bảo trì, bảo dưỡng, cải tạo về sau do hầu hết các cấu kiện đều có thể được thay thế và tái chế.
Thiết kế bền vững:
Phương án thiết kế đề xuất nhiều giải pháp thiết kế bền vững hiệu quả. Đầu tiên, tổng mặt bằng hướng đến một hệ số sử dụng đất hiệu quả với mật độ xây dựng khá thấp ở khoảng 50% với một nửa diện tích đất được dành cho công viên cảnh quan, sân chơi trẻ em và các không gian công cộng. Thứ hai, giải pháp thiết kế thụ động được áp dụng toàn diện với các tòa nhà có phương vị tối ưu cùng những mặt đứng dạng “xốp” nửa đặc nửa rỗng giúp mở rộng các tầm nhìn thoáng, tối đa hóa thông thoáng và lấy sáng tự nhiên đồng thời tích hợp các ban công và sân vườn hết sức sinh động. Bên cạnh đó, một khu vực đậu xe đạp được bố trí ở tầng trệt, hệ thống thu và tái sử dụng nước mưa và nước sinh hoạt được lắp đặt ở cả khu vực công cộng lẫn các căn hộ, pin năng lượng mặt trời được lắp đặt ở những khu vực phù hợp để đun nước nóng và cung cấp một phần điện năng cho các không gian công cộng. Các trang thiết bị điện hiệu năng cao được đề xuất lắp đặt cho tất cả các mô-đun căn hộ, cấu kiện nội thất và ở cả các khu vực công cộng.
Thêm vào đó, thiết kế mô-đun hóa và công nghệ lắp ghép cũng đóng góp một số lợi ích lớn cho dự án ở khía cạnh môi trường. Đầu tiên, giải pháp này giảm thiểu rác thải xây dựng cũng như các ảnh hưởng tiêu cực đến khu đất dự án và môi trường xung quanh do hầu hết các mô-đun và cấu kiện sẽ được sản xuất gia công ở nhà máy trước khi được lắp ráp tại công trường. Bên cạnh đó, các cấu trúc mô-đun cũng đem đến nhiều lựa chọn về các vật liệu hoàn thiện thân thiện với môi trường, đồng thời cũng tạo ra những cá tính riêng cho từng không gian nội thất.
Mặt khác, nhằm tạo ra một thiết kế thích ứng tối đa với môi trường và bối cảnh địa phương, chúng tôi đã thực hiện một quy trình đánh giá và lựa chọn các vật liệu phù hợp cho dự án dựa trên một bản đồ thu mua vật liệu chi tiết. Vị trí của các nhà máy sản xuất vật liệu, các tuyến vận chuyển phù hợp cũng như các chi phí liên quan được chúng tôi xác lập nhằm đảm bảo tính khả thi và bền vững của các vật liệu được tuyển chọn. Hầu hết các cấu kiện kiến trúc và nội thất được sản xuất từ các vật liệu có giá thành phải chăng, có thể tái chế và được sản xuất tại địa phương, ví dụ như hệ khung kết cấu thép cường độ cao; gạch bê tông khí chưng áp (AAC); cửa đi và cửa sổ khung nhôm gắn kính bức xạ UV thấp; trần thạch cao; gạch bông thủ công và sàn gỗ tre truyền thống; vật dụng nội thất làm bằng ván sợi mật độ trung bình (MDF) và mật độ cao (HDF); v.v…
Văn hóa Việt Nam:
Ý tưởng thiết kế cũng được truyền cảm hứng từ một quan niệm truyền thống Việt Nam: mỗi người trưởng thành là cốt lõi của một gia đình nhỏ, và mỗi gia đình là một hạt nhân của xã hội. Tương tự như vậy, khối mô-đun cơ bản được khởi tạo ra, sau đó một nhóm các mô-đun được liên kết với nhau tạo thành một căn hộ, và cuối cùng rất nhiều căn hộ với quy mô và bố trí khác nhau được tổ hợp lại để tạo nên một tòa nhà lớn, là không gian sống của cả một cộng đồng cư dân đa dạng. Mặt khác, sự linh hoạt của thiết kế các căn hộ và phương thức thanh toán đem lại nhiều lựa chọn khả thi cho người mua nhà. Họ cũng có thể có cơ hội cải tạo, mở rộng căn hộ của mình trong tương lai bằng cách gắn thêm mô-đun mới ở vị trí phù hợp cùng với sự cho phép của chính quyền địa phương và ban quản trị tòa nhà.
Bên cạnh đó, mặt bằng bố trí của các tòa nhà được thiết kế một cách khéo léo với các căn hộ mô-đun được lồng ghép vào nhau cùng với nhiều ban công, sân vườn và không gian mở ở nhiều vị trí khác nhau, đây cũng là những nơi mà hàng xóm láng giềng gặp gỡ, trò chuyện với nhau hằng ngày trong lúc những đứa trẻ vui đùa cùng nhau gần đó. Giải pháp thiết kế này giúp xây dựng mối quan hệ “tình làng nghĩa xóm” giữa các gia đình với nhau, tạo dựng một mội trường xã hội lành mạnh và gìn giữ một nét văn hóa cộng đồng truyền thống của người Việt vốn đang dần bị phai nhạt đi trong những ngôi nhà to lớn, hiện đại nhưng đơn độc.
Cuối cùng, giải pháp thiết kế đề xuất nhiều lựa chọn vật liệu truyền thống mang tính nghệ thuật cao, ví dụ như gạch bông thủ công; đá mài làm từ các nguyên liệu đá sỏi địa phương; sàn gỗ tre đã xử lý mối mọt; bàn ghế trong nhà và ngoài trời bằng các loại gỗ bản địa; các loại chậu cây cảnh và đồ gốm sứ; v.v… Việc sử dụng các vật liệu và sản phẩm truyền thống phù hợp trong một thiết kế hiện đại và thích ứng với văn hóa bản địa sẽ thắt chặt thêm mối quan hệ hữu cơ giữa tính đương đại và bàn sắc truyền thống trong dự án The Nest Modular Housing.
